Bosch GPL 5 Professional: Polski

OBJ_BUCH-815-002.book Page 64 Tuesday, March 13, 2012 2:43 PM

64 | Polski

prowadzić do niebezpiecznej ekspozycji na promienio-

Opis urządzenia i jego zastosowania

wanie laserowe.

f W zakres dostawy urządzenia pomiarowego wchodzi

Proszę rozłożyć stronę z graficznym przedstawieniem

tabliczka ostrzegawcza z napisem w języku angielskim

urządzenia pomiarowego i pozostawić ją rozłożoną podczas

(na schemacie urządzenia znajdującym się na stronie

czytania instrukcji obsługi.

graficznej oznaczona jest ona numerem 5).

Użycie zgodne z przeznaczeniem

Urządzenie pomiarowe przeznaczone jest do wyznaczenia

i sprawdzenia linii poziomych i pionowych oraz punktów

prostopadłych.

Przedstawione graficznie komponenty

IEC 60825-1:2007-03

Numeracja przedstawionych komponentów odnosi się do

<

1 mW, 635 nm

schematu urządzenia pomiarowego, znajdującego się na

stronie graficznej.

f Zaleca się jeszcze przed wprowadzeniem urządzenia

1 Otwór wyjściowy wiązki laserowej

do eksploatacji zakleić angielski tekst tabliczki wcho-

2 Blokada pokrywy wnęki na baterie

dzącą w zakres dostawy etykietą w języku polskim.

3 Pokrywa wnęki na baterie

f Nie wolno kierować wiązki laserowej w stronę osób lub

4 Włącznik/wyłącznik

zwierząt, jak również wpatrywać się w wiązkę. Niniejsze

5 Tabliczka ostrzegawcza lasera

urządzenie pomiarowe emituje promieniowanie laserowe

6 Przyłącze statywu 1/4"

klasy 2 zgodnie z normą IEC 60825-1. Może ono spowo-

7 Numer serii

dować oślepienie innych osób.

8 Uchwyt

f Nie należy używać okularów do pracy z laserem jako

9 Śruba ustalająca uchwyt mocujący

okularów ochronnych. Okulary do pracy z laserem służą

do lepszej identyfikacji plamki lub linii lasera, a nie do

10 Otwory do mocowania uchwytu mocującego

ochrony przed promieniowaniem laserowym.

11 Prowadnica pasa

f Nie należy stosować okularów do pracy z laserem jako

12 Magnesy

okularów słonecznych, ani używać ich w ruchu

13 Przyłącze do statywu 1/4" na uchwycie mocującym

drogowym. Okulary do pracy z laserem nie zapewniają

14 Przyłącze do statywu 5/8" na uchwycie mocującym

całkowitej ochrony przed promieniowaniem UV i utrud-

15 Łata pomiarowa ze stopką*

niają rozróżnianie kolorów.

16 Futerał

f Napraw urządzenia pomiarowego powinien dokony-

17 Okulary do pracy z laserem*

wać jedynie wykwalifikowany personel, przy użyciu

18 Statyw*

oryginalnych części zamiennych. Tylko w ten sposób

można zapewnić bezpieczną eksploatację przyrządu.

* Przedstawiony na rysunkach lub opisany osprzęt nie wchodzi

w skład wyposażenia standardowego.

f Nie wolno udostępniać laserowego urządzenia

pomiarowego do użytkowania dzieciom. Mogą one

Dane techniczne

nieumyślnie oślepić siebie lub inne osoby.

Laser punktowy GPL 5

f Nie należy stosować tego urządzenia pomiarowego w

otoczeniu zagrożonym wybuchem, w którym znajdują

Numer katalogowy

3 601 K66 2..

się łatwopalne ciecze, gazy lub pyły. W urządzeniu po-

Zasięg

30 m

miarowym może dojść do utworzenia iskier, które mogą

Dokładność niwelacji

±0,3 mm/m

spowodować zapłon pyłów lub oparów.

Typowy zakres samopoziomo-

wania wzdłuż

Uchwyt

– osi wzdłużnej

± 5°

Nie trzymać uchwytu 8 w pobliżu

– osi poprzecznej

± 3°

rozruszników serca. Magnesy 12

Czas niwelacji typowy

<4s

wytwarzają pole, które może zakłócić

Temperatura pracy

–10 °C...+40 °C

działanie rozruszników serca.

Temperatura przechowywania

–20 °C...+70 °C

Relatywna wilgotność powietrza

f Przechowywać uchwyt 8 z dala od magnetycznych

maks.

90 %

nośników danych oraz urządzeń wrażliwych

Klasa lasera

2

magnetycznie. Pod wpływem działania magnesów 12

może dojść do nieodwracalnej utraty danych.

Typ lasera

635 nm, <1 mW

Do jednoznacznej identyfikacji narzędzia pomiarowego służy numer

serii 7, znajdujący się na tabliczce znamionowej.

1 609 929 S07 | (13.3.12) Bosch Power Tools

OBJ_BUCH-815-002.book Page 65 Tuesday, March 13, 2012 2:43 PM

Polski | 65

Laser punktowy GPL 5

f Urządzenie pomiarowe należy transportować w stanie

wyłączonym. Wyłączenie powoduje automatyczną

Przyłącze statywu

1/4"

blokadę jednostki wahadłowej, która przy silniejszym

Baterie

3x1,5VLR06(AA)

ruchu mogłaby ulec uszkodzeniu.

Czas pracy ok.

24 h

Włączanie/wyłączanie

Ciężar odpowiednio do

Aby włączyć urządzenie pomiarowe, należy przesunąć

EPTA-Procedure 01/2003

0,25 kg

włącznik/wyłącznik 4 do góry, tak, aby na włączniku

Wymiary

widoczny stał się symbol „I“. Natychmiast po włączeniu

(długość x szerokość x wysokość)

104 x 40 x 80 mm

urządzenia pomiarowego z każdego z otworów wyjściowych 1

Stopień ochrony

IP 5X

wysyłana jest wiązka lasera.

Do jednoznacznej identyfikacji narzędzia pomiarowego służy numer

f Nie wolno kierować wiązki laserowej w stronę osób

serii 7, znajdujący się na tabliczce znamionowej.

i zwierząt, jak również spoglądać w wiązkę (nawet przy

zachowaniu większej odległości).

Montaż

Aby wyłączyć urządzenie pomiarowe, należy przesunąć

włącznik/wyłącznik 4 w dół, tak, aby na włączniku widoczny

Wkładanie/wymiana baterii

stał się symbol „0“. Wyłączenie powoduje automatyczną

Zaleca się eksploatację urządzenia pomiarowego przy użyciu

blokadę jednostki wahadłowej.

baterii alkaliczno-manganowych.

Ustawianie automatycznego wyłącznika

Aby otworzyć pokrywę wnęki na baterie 3, należy przekręcić

Standardowo urządzenie pomiarowe wyłącza się samo-

blokadę 2, ustawiając ją w pozycji , a następnie wyjąć po-

czynnie 20 min. po włączeniu.

krywę wnęki na baterie. Załączone w dostawie baterie umieścić

Automatyczny wyłącznik można przestawić z 20 min. na

we wnęce. Należy przy tym zachować prawidłową bieguno-

8 godzin. W tym celu należy włączyć urządzenie pomiarowe,

wość zgodnie ze schematem umieszczonym wewnątrz wnęki.

natychmiast je wyłączyć, a następnie w przeciągu 4 sekund

Następnie należy nałożyć pokrywę od dołu na obudowę, a

ponownie włączyć. Dokonanie zmiany sygnalizowane jest

następnie docisnąć ją od góry. Obrócić blokadę 2 w kierunku

miganiem w szybkim rytmie (przez 2 sek.) wszystkich wiązek

przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, ustawiając ją w po-

lasera po powtórnym włączeniu.

zycji , co spowoduje blokadę pokrywy wnęki na baterie.

f Nie wolno zostawiać włączonego urządzenia pomiaro-

Miganie w wolnym rytmie wiązek lasera (przy włączonym

wego bez nadzoru, a po zakończeniu użytkowania

laserze) oznacza słabe baterie. Po rozpoczęciu migania urzą-

należy je wyłączać. Wiązka lasera może spowodować

dzenie pomiarowe może być używane jeszcze przez ok. 8 h.

oślepienie osób postronnych.

Należy wymieniać wszystkie baterie równocześnie. Stosować

Po kolejnym włączeniu urządzenia pomiarowego, automa-

tylko baterie, pochodzące od tego samego producenta i o

tyczny wyłącznik jest ustawiony ponownie na 20 min.

jednakowej pojemności.

Zastosowanie funkcji automatycznej niwelacji

f Jeżeli urządzenie jest przez dłuższy czas nieużywane,

Ustawić urządzenie na poziomym, stabilnym podłożu,

należy wyjąć z niego baterie. Mogą one przy dłuższym

zamocować je w uchwycie mocującym 8 lub na statywie 18.

nieużywaniu ulec korozji i się rozładować.

Po włączeniu urządzenia, funkcja automatycznej niwelacji

automatycznie wyrównuje nierówności w zakresie

Praca urządzenia

samopoziomowania ± 5° (oś wzdłużna) lub

± 3° (oś

Włączenie

poprzeczna). Gdy punkty laserowe przestają się poruszać,

oznacza to, że niwelacja została zakończona.

f Urządzenie pomiarowe należy chronić przed wilgocią

i bezpośrednim napromieniowaniem słonecznym.

Jeżeli przeprowadzenie automatycznej niwelacji nie jest

możliwe, gdyż np. gdy powierzchnia podłoża, na którym stoi

f Narzędzie należy chronić przed ekstremalnie wysokimi

urządzenie pomiarowe odbiega od poziomu o więcej niż 5°

lub niskimi temperaturami, a także przed wahaniami

względnie 3° wiązki lasera migają w szybkim rytmie. W tym

temperatury. Nie należy go na przykład pozostawiać na

wypadku należy ustawić urządzenie pomiarowe w poziomej

dłuższy okres czasu w samochodzie. W przypadku, gdy

pozycji i odczekać aż do samopowypoziomowania. Po

urządzenie pomiarowe poddane było większym wahaniom

powrocie urządzenia pomiarowego do zakresu

temperatury, należy przed użyciem odczekać, aż powróci

samopoziomowania, wynoszącego ± 5° lub ± 3°, wiązki

ono do normalnej temperatury. Ekstremalnie wysokie lub

lasera świecą się ponownie światłem ciągłym.

niskie temperatury, a także silne wahania temperatury

mogą mieć negatywny wpływ na precyzję pomiaru.

Jeżeli urządzenie pomiarowe doznało wstrząsów lub zostało

zmienione jego położenie podczas pracy, następuje jego

f Urządzenie pomiarowe należy chronić przed silnymi

ponowna automatyczna niwelacja. Aby uniknąć błędów

uderzeniami lub upadkiem. W przypadku silnego wpływu

w pomiarze, spowodowanych przesunięciem urządzenia

z zewnątrz na urządzenie pomiarowe należy je przed

pomiarowego, należy po przeprowadzeniu niwelacji

dalszą eksploatacją poddać kontroli na dokładność (zob.

skontrolować pozycję wiązek lasera w odniesieniu do

„Dokładność niwelacji“).

punktów referencyjnych.

Bosch Power Tools 1 609 929 S07 | (13.3.12)

OBJ_BUCH-815-002.book Page 66 Tuesday, March 13, 2012 2:43 PM

66 | Polski

Dokładność niwelacji

Wpływy na dokładność niwelacji

Największy wpływ wywiera temperatura otoczenia. W szcze-

d

gólności różnice temperatur, biegnące od ziemi ku górze

mogą odchylić wiązkę lasera.

180˚

Ponieważ warstwowy rozkład temperatury jest największy

w pobliżu podłoża, należy urządzenie pomiarowe w miarę

możliwości zamontować na statywie, a także ustawić

pośrodku płaszczyzny roboczej.

Oprócz czynników zewnętrznych także i czynniki specyficzne

dla danego urządzenia (np. upadki lub silne uderzenia) mogą

być przyczyną zakłóceń w pomiarach. Dlatego za każdym

razem przed przystąpieniem do pracy należy skontrolować

dokładność urządzenia pomiarowego.

– Przekręcić urządzenie pomiarowe o ok. 180°, nie

Jeżeli jedna z kontroli wykazałaby, iż urządzenie pomiarowe

zmieniając wysokości. Odczekać samoniwelację

przekracza maksymalnie dopuszczalne odchylenie,

urządzenia pomiarowego i zaznaczyć środek punktu

urządzenie należy oddać do naprawy w jednym z punktów

drugiej z bocznych wiązek lasera na ścianie (punkt II).

serwisowych firmy Bosch.

Należy przy tym zwrócić uwagę, by punkt II znajdował się

Jeżeli dokładność niwelacyjna poziomych wiązek lasera dla

możliwie dokładnie ponad punktem I lub poniżej tego

osi poprzecznej i wzdłużnej znajduje się w zakresie

punktu.

maksymalnie dopuszczalnego odchylenia, sprawdzona tym

– Różnica d obu zaznaczonych punktów I i II na ścianie daje

samym została też dokładność niwelacyjna wiązek

odchylenie rzeczywiste w wysokości urządzenia

prostopadłych (oś pionowa).

pomiarowego wzdłuż osi poprzecznej.

Na odcinku pomiarowym wynoszącym 2 x 20 m = 40 m

Kontrola dokładności niwelacyjnej osi poprzecznej

odchylenie nie może przekraczać:

wpoziomie

40 m x ± 0,3 mm/m = ± 12 mm.

Do przeprowadzenia kontroli konieczny jest swobodny

Różnica d między punktami I i II może więc wynosić

odcinek pomiarowy, wynoszący 20 m, znajdujący się na

maksymalnie 12 mm.

stałym podłożu i przy ścianie.

Kontrola dokładności niwelacyjnej osi wzdłużnej

– Zamocować urządzenie pomiarowe w odległości 20 m od

wpoziomie

ściany w uchwycie lub na statywie, ewentualnie ustawić na

stałym, równym podłożu. Włączyć urządzenie pomiarowe.

Do przeprowadzenia kontroli konieczny jest swobodny

odcinek pomiarowy, wynoszący 20 m, znajdujący się na

stałym podłożu i pomiędzy dwoma ścianami A i B.

–

Zamocować urządzenie pomiarowe w pobliżu ściany A

w uchwycie lub na statywie, ewentualnie ustawić na

stałym, równym podłożu. Włączyć urządzenie pomiarowe.

A

B

20 m

– Skierować na ścianę jedną z dwóch bocznych wiązek

lasera, przebiegających wzdłuż osi poprzecznej

20 m

urządzenia pomiarowego. Odczekać samoniwelację

urządzenia pomiarowego. Zaznaczyć środek punktu

– Skierować poziomą wiązkę laserową, przebiegającą

laserowego na ścianie (punkt I).

równolegle do osi wzdłużnej urządzenia pomiarowego na

znajdującą się w pobliżu ścianę A. Odczekać

samoniwelację urządzenia pomiarowego. Zaznaczyć

środek punktu laserowego na ścianie (punkt I).

1 609 929 S07 | (13.3.12) Bosch Power Tools

OBJ_BUCH-815-002.book Page 67 Tuesday, March 13, 2012 2:43 PM

Polski | 67

Wskazówki dotyczące pracy

A

f Do zaznaczania należy używać zawsze tylko środka

B

punktu lasera. Wielkość punktu laserowego zmienia się w

180˚

zależności od odległości.

Mocowanie za pomocą uchwytu

Aby zamocować urządzenie pomiarowe w uchwycie 8 należy

mocno dokręcić śrubę 9 uchwytu w przyłączu statywu 1/4" 6

przy urządzeniu pomiarowym. Aby przekręcić urządzenie

pomiarowe w uchwycie należy lekko poluzować śrubę 9.

– Obrócić urządzenie pomiarowe w uchwycie 8 na bok lub

– Obrócić urządzenie pomiarowe o 180°, wypoziomować i

do tyłu tak, aby dolna wiązka pionowa stała się widoczna.

zaznaczyć środek punktu wiązki na przeciwległej ścianie B

– Obrócić urządzenie pomiarowe w uchwycie 8 tak, aby

(punkt II).

można było za pomocą poziomej wiązki lasera przenosić

– Przestawić urządzenie pomiarowe (nie obracając go) w

wysokość.

pobliże ściany B, włączyć i rozpocząć niwelację.

Za pomocą uchwytu 8 można zamocować urządzenie

pomiarowe na kilka sposobów:

– Zamontować uchwyt 8 za pomocą gwintu przyłącza

A

B

statywu 1/4" 13 do statywu 18 lub do każdego

dostępnego w handlu statywu fotograficznego. Do

zamocowania uchwytu na standardowym statywie

fotograficznym, należy użyć przyłącza statywu 5/8" 14.

– Do części stalowych uchwyt 8 można mocować za pomocą

magnesów 12.

– Na ścianach prefabrykowanych i drewnianych uchwyt 8

można mocować za pomocą śrub. Śruby o długości co

najmniej 60 mm należy przełożyć przez otwory 10

– Urządzenie pomiarowe należy ustawić na takiej wysokości

uchwytu mocującego.

(za pomocą statywu lub podkładek), by środek punktu

– Na rurach itp. uchwyt mocujący 8 można zamocować za

wiązki lasera trafiał dokładnie w środek punktu II na

pomocą pasa 11, dostępnego w handlu detalicznym.

ścianie B.

Praca ze statywem (osprzęt)

Aby zapewnić stabilne, przestawne na wysokość podłoże dla

A

urządzenia pomiarowego, zaleca się użycie statywu 18.

180˚

B

Urządzenie pomiarowe wraz z wbudowanym przyłączem do

statywu 6 na gwint 1/4" statywu i zamocować je za pomocą

d

śruby ustawczej statywu.

Praca z płytką pomiarową (osprzęt)

Za pomocą płytki pomiarowej 15 można przenieść znacznik

lasera na podłoże względnie jego wysokość na ścianę.

Za pomocą pola zerowego i podziałki można dokonać

pomiaru przesunięcia do pożądanej wysokości i nanieść je na

– Przekręcić urządzenie pomiarowe o 180°, nie zmieniając

innym miejscu. Pozwala to uniknąć precyzyjnego nastawiania

wysokości. Rozpocząć niwelację i zaznaczyć środek

urządzenia na wysokość, która ma zostać przeniesiona.

punktu wiązki lasera na ścianie A (punkt III). Należy przy

Płytka pomiarowa 15 pokryta jest warstwą odblaskową, co

tym zwrócić uwagę, by punkt III znajdował się możliwie

zapewnia lepszą widoczność promienia lasera przy większej

dokładnie ponad lub poniżej punktu I.

odległości bądź przy silnym świetle słonecznym. Zwiększona

– Różnica d obu zaznaczonych punktów I i III na ścianie A

widoczność promienia jest zauważalna, tylko gdy się patrzy

daje odchylenie rzeczywiste w wysokości urządzenia

na płytkę równolegle do emitowanej wiązki lasera.

pomiarowego wzdłuż osi wzdłużnej.

Okulary do pracy z laserem (osprzęt)

Na odcinku pomiarowym wynoszącym 2 x 20 m = 40 m

odchylenie nie może przekraczać:

Okulary do pracy z laserem odfiltrowywują światło

40 m x ± 0,3 mm/m = ± 12 mm.

zewnętrzne. Dzięki temu czerwone światło lasera jest

Różnica d między punktami I i III może więc wynosić

znacznie uwydatnione.

maksymalnie 12 mm.

f Nie należy używać okularów do pracy z laserem jako

okularów ochronnych. Okulary do pracy z laserem służą

do lepszej identyfikacji plamki lub linii lasera, a nie do

ochrony przed promieniowaniem laserowym.

Bosch Power Tools 1 609 929 S07 | (13.3.12)