Panasonic U125PE1E5 – страница 3

Инструкция к Кондиционеру Panasonic U125PE1E5

AVVISO

l compressore potrebbe occasionalmente arrestarsi durante i temporali con fulmini. Non

si tratta di un guasto meccanico. L’unità riprende automaticamente a funzionare dopo

qualche minuto.

ENGLISHITALIANO

Il testo in inglese corrisponde alle istruzioni originali. Le altre lingue sono traduzioni

delle istruzioni originali.

Interrompere l’uso del prodotto qualora dovessero verificarsi anomalie

o guasti di qualsiasi genere, e scollegare la presa elettrica.

(rischio di fumo/incendio/scosse elettriche)

Esempi di

-

Il prodotto a volte non si avvia quando viene acceso.

anomalie/

guasti

-

L’alimentazione elettrica a volte viene scollegata quando si sposta il cavo.

-

Durante il funzionamento viene rilevato odore di bruciato o un rumore anomalo.

-

Il corpo risulta deformato o presenta una temperatura anomala eccessivamente elevata.

Contattare immediatamente il rivenditore locale per sottoporre l’apparecchio a

manutenzione/riparazione.

41

INFORMAZIONI

Condizioni di esercizio

Utilizzare questo condizionatore d’aria nell’intervallo di temperature seguenti.

Intervallo di temperatura interna:

Modalità di raffreddamento 14°C ~ 25°C (*WBT) / 18°C ~ 32°C (*DBT)

Modalità di riscaldamento 16°C ~ 30°C (*DBT)

Intervallo di temperatura esterna:

Modalità di raffreddamento -15°C ~ 46°C (*DBT)

Modalità di riscaldamento -20°C ~ 18°C (*WBT) / -20°C ~ 24°C (*DBT)

*DBT: temperatura a bulbo secco

*WBT: temperatura a bulbo umido

Informazioni per gli utenti sulla raccolta e l’eliminazione di vecchie apparecchiature e batterie usate

Questi simboli sui prodotti, sull’imballaggio, e/o sulle documentazioni o manuali accompagnanti i prodotti indicano

che i prodotti elettrici, elettronici e le batterie usate non devono essere buttati nei rifi uti domestici generici.

Per un trattamento adeguato, recupero e riciclaggio di vecchi prodotti e batterie usate, vi preghiamo di portarli negli

appositi punti di raccolta, secondo la legislazione vigente nel vostro Paese e le Direttive 2002/96/EC e 2006/66/EC.

Smaltendo correttamente questi prodotti e le batterie, contribuirete a salvare importanti risorse e ad evitare i

potenziali effetti negativi sulla salute umana e sull’ambiente che altrimenti potrebbero verifi carsi in seguito ad un

trattamento inappropriato dei rifi uti.

Per ulteriori informazioni sulla raccolta e sul riciclaggio di vecchi prodotti e batterie, vi preghiamo di contattare il

vostro comune, i vostri operatori per lo smaltimento dei rifi uti o il punto vendita dove avete acquistato gli articoli.

Sono previste e potrebbero essere applicate sanzioni qualora questi rifi uti non siano stati smaltiti in modo corretto

ed in accordo con la legislazione nazionale.

Per utenti commerciali nell’Unione Europea

Se desiderate eliminare apparecchiature elettriche ed elettroniche, vi preghiamo di contattare il vostro commerciante

od il fornitore per maggiori informazioni.

[Informazioni sullo smaltimento rifi uti in altri Paesi fuori dall’Unione Europea]

Questi simboli sono validi solo all’interno dell’Unione Europea. Se desiderate smaltire questi articoli, vi preghiamo di

contattare le autorità locali od il rivenditore ed informarvi sulle modalità per un corretto smaltimento.

Nota per il simbolo delle batterie (esempio con simbolo chimico riportato sotto il simbolo principale):

Pb

Questo simbolo può essere usato in combinazione con un simbolo chimico; in questo caso è conforme ai requisiti

indicati dalla Direttiva per il prodotto chimico in questione.

42

FUNZIONAMENTO

Nome delle parti

ENGLISHITALIANO

UNITÀ INTERNA

N1 Modello canalizzabile

Bullone di

Ancoraggio

Condotto uscita d’aria

sospensione

del bullone

Griglia uscita d’aria

Unità interna

Materiale del

soffi tto

Telecomando senza fili (Componenti opzionali)

NOTA

Vedere le istruzioni per l’uso in dotazione all’unità di

(Tipo senza fi li: disponibile

telecomando senza fi li.

per tutte le unità interne)

Unità di telecomando del timer (Componenti opzionali)

NOTA

Vedere le istruzioni per l’uso in dotazione all’unità di

(Tipo cablato: disponibile

telecomando del timer opzionale.

per tutte le unità interne)

43

OSSERVAZIONI SPECIALI

Deumidifi cazione (DRY)

Come funziona?

Una volta che la temperatura della stanza raggiunge il livello impostato, il condizionatore d’aria

ripete automaticamente il ciclo di accensione e spegnimento.

Per evitare che l’umidità nel locale aumenti nuovamente, quando l’unità smette di funzionare, si

spegne anche la ventola interna.

La velocità della ventola viene impostata automaticamente su “LO. (Bassa) e non può essere

regolata.

La Deumidifi cazione (DRY) non è possibile se la temperatura esterna è pari o inferiore a 15°C.

Riscaldamento

Rendimento del

Poiché l’apparecchio riscalda una stanza utilizzando il calore dell’aria esterna (sistema della

riscaldamento

pompa di calore), l’effi cienza del riscaldamento diminuisce quando la temperatura esterna è

molto bassa. Se con la pompa di calore non è possibile ottenere il un riscaldamento suffi ciente,

utilizzare un’ulteriore apparecchiatura di riscaldamento unitamente a questa unità.

Sbrinamento

Quando la temperatura esterna è bassa, sulla serpentina dello scambiatore di calore esterno

possono formarsi brina o ghiaccio, riducendo il rendimento del riscaldamento. Quando ciò

accade, entra in funzione un sistema di sbrinamento controllato da microprocessore. Allo stesso

tempo la ventola dell’unità interna si arresta (o in taluni casi funziona a velocità molto bassa)

e l’indicatore “STANDBY” viene visualizzato sul display fi nché lo sbrinamento non è terminato.

Dopo alcuni minuti ricomincia quindi il riscaldamento. (Questo intervallo varia leggermente in

base alla temperatura esterna e al modo in cui si forma la brina).

(stand-by) sul

Per alcuni minuti dopo l’inizio del riscaldamento, la ventola interna non comincia a funzionare (o

display

in taluni casi funziona a velocità molto bassa) fi nché la serpentina dello scambiatore di calore

interno non si è riscaldata suffi cientemente. Ciò avviene perché è in funzione un sistema di

prevenzione delle correnti d’aria fredda. Durante questo periodo, rimane visualizzato l’indicatore

‘‘

(stand-by).

‘‘

(stand-by) rimane visualizzato durante lo sbrinamento o quando il compressore viene

spento dal termostato (o quando l’unità funziona a velocità molto bassa) mentre il sistema è in

modalità di riscaldamento.

Al completamento dello sbrinamento e quando il compressore viene di nuovo acceso,

’’

(stand-by) si spegne automaticamente con la riattivazione del riscaldamento.

NOTA

Mancanza di corrente durante il funzionamento dell’unità

In caso di una temporanea mancanza di corrente, l’unità riprende automaticamente a funzionare

(al ripristino della corrente) con le stesse impostazioni che aveva prima dell’interruzione.

CURA E PULIZIA

1.

Per motivi di sicurezza, accertare che il condizionatore d’aria sia spento e che la spina

del cavo di alimentazione sia staccata dalla presa di corrente prima di procedere con le

AVVERTIMENTO

operazioni di pulizia.

2.

Non versare acqua sull’unità interna per pulirla. Ciò può danneggiare i componenti

interni e causare il pericolo di scosse.

Lato presa d’aria e uscita

Pulire il lato della presa d’aria e dell’uscita d’aria dell’unità interna con una spazzola aspi-

d’aria (unità interna)

rapolvere o con un panno pulito e morbido.

Rimuovere le eventuali macchie presenti su corpo e griglia dell’unità usando un panno pulito

inumidito con acqua. Nel pulire il lato dell’uscita d’aria, fare attenzione a non spostare le alette

forzandole.

1.

Per pulire l’unità interna, non si devono usare solventi o sostanze chimiche aggressive.

Non pulire i componenti in plastica con acqua molto calda.

2.

Alcuni bordi metallici e le alette sono taglienti e possono causare ferite se maneggiati

PRECAUZIONE

in modo incorretto. Prestare perciò la dovuta attenzione nel pulire tali parti.

3.

La serpentina interna e gli altri componenti dell’unità esterna devono essere puliti

regolarmente. Rivolgersi al proprio rivenditore o centro di assistenza.

44

RISOLUZIONE DEI PROBLEMI

Se il condizionatore d’aria non funziona correttamente, prima di fare intervenire il tecnico di riparazione si suggerisce di eseguire

ENGLISHITALIANO

i controlli qui di seguito elencati. Se il problema riscontrato persiste si raccomanda di rivolgersi al proprio rivenditore o a un centro

di assistenza.

UNITÀ INTERNA

Sintomo Causa

Rumore Rumore di fl usso d’acqua durante

Rumore di fl usso d’olio refrigerante nell’unità

e dopo il funzionamento del

È prodotto dallo scarico dell’acqua nel tubo rigido di scarico

condizionatore

Crepitio durante e all’arresto del

È causato dalle variazioni di temperatura delle varie parti

condizionatore.

Odore Durante il funzionamento del

È l’odore emanato dai componenti dell’unità interna o dalle sigarette e/o

condizionatore l’aria di scarico è

prodotti cosmetici accumulatosi nell’unità.

maleodorante.

La parte interna dell’unità è polverosa. Rivolgersi al proprio rivenditore.

Gocce di

Esse si accumulano nei pressi

La formazione di umidità interna è causata dalla ventilazione fredda.

rugiada

dello scarico dell’aria durante il

funzionamento.

Fumo Durante il raffreddamento si crea

È necessario provvedere alla pulizia dello scambiatore di calore

della nebbia.

dell’unità interna. Si prega di rivolgersi al proprio rivenditore affi nché

(Ad esempio nei ristoranti in cui

faccia intervenire un tecnico di manutenzione.

l’atmosfera interna è satura di fumi

Si crea durante la sbrinatura

d’olio.)

La ventola continua a girare per un po’ anche dopo

La rotazione della ventola facilita il funzionamento del condizionatore.

l’arresto del condizionatore.

La ventola può continuare a ruotare per asciugare lo scambiatore di

calore, se è stata effettuata tale impostazione.

Durante il funzionamento il fl usso d’aria cambia

Quando la temperatura dell’aria di scarico è bassa, oppure durante

direzione.

la sbrinatura, il condizionatore rende automaticamente orizzontale il

Non è possibile impostare la direzione del fl usso

usso d’aria.

d’aria.

È stato impostato indipendentemente l’orientamento dei vari defl ettori.

Non è possibile cambiare la direzione del fl usso

d’aria.

Quando si cambia la direzione del fl usso d’aria i

Quando si cambia la direzione del fl usso d’aria i defl ettori trovano la

defl ettori compiono diversi movimenti arrestandosi

posizione specifi cata dopo avere ricercato quella standard.

quindi nella posizione specifi cata.

Polvere Scarico della polvere accumulatasi nell’unità interna

UNITÀ ESTERNA

Sintomo Causa

L’unità non

Immediatamente all’accensione Il condizionatore non si accende per circa tre minuti a causa

funziona

dell’attivazione del circuito di protezione del compressore.

All’arresto e immediata riaccensione

Rumore Nella modalità di riscaldamento il

Il rumore si crea durante la sbrinatura

condizionatore genera rumore.

Vapore Nella modalità di riscaldamento il

condizionatore genera vapore.

Quando arrestata con il telecomando, la ventola

La rotazione della ventola facilita il funzionamento del condizionatore.

dell’unità esterna continua a ruotare per qualche

istante anche dopo l’arresto del compressore.

45

CONTROLLI DA ESEGUIRE PRIMA DI RICHIEDERE ASSISTENZA

Sintomo Causa Rimedio

Dopo averlo acceso il

Assenza di energia elettrica Premere nuovamente il tasto ON/OFF del

condizionatore non funziona.

telecomando.

Il tasto di accensione si trova nella

Attivare l’interruttore generale di alimentazione.

posizione OFF.

Se è scattato l’interruttore di sicurezza

automatico ci si deve rivolgere al proprio

rivenditore prima di riattivarlo.

Il fusibile si è bruciato. Rivolgersi al proprio rivenditore.

Le prestazioni di

La presa di aspirazione o di uscita

Rimuovere la polvere o i corpi estranei.

raffreddamento o di

dell’aria dell’unità interna è occlusa con

riscaldamento non sono

polvere o altri corpi estranei.

soddisfacenti

La ventilazione è impostata su “Bassa”. Impostarla su “Alta” o “Forte”.

La temperatura non è correttamente

Si prega di vedere la sezione “SUGGERIMENTI

impostata

PER RISPARMIARE ENERGIA”.

Il locale è esposto direttamente al sole

nella modalità di raffreddamento.

Vi sono porte e/o fi nestre aperte.

Il fi ltro dell’aria è occluso. Si prega di vedere la sezione “CURA E PULIZIA”.

Nella modalità di raffreddamento vi

Ridurre al minimo possibile le sorgenti di calore.

sono troppe sorgenti di calore accese

nel locale.

Nella modalità di raffreddamento vi

Ridurre la temperatura impostata o impostare la

sono troppe persone nel locale.

forza di ventilazione su “Alta” o “Forte”.

Se il condizionatore continua a presentare gli stessi problemi anche dopo avere eseguito questi controlli si raccomanda di

spegnerlo e di disalimentarlo completamente, rivolgendosi quindi al proprio rivenditore con il numero di serie dell’apparecchio

e la descrizione dei sintomi. Non tentare mai di riparare il condizionatore da sé, poiché ciò è pericoloso. Quando ci si rivolge al

rivenditore è altresì opportuno riferire se sul display del telecomando appare il simbolo

e le lettere E, F, H, L, P abbinate a

numeri.

SUGGERIMENTI PER RISPARMIARE ENERGIA

Da evitare

Non ostruire la presa d’aria e l’uscita d’aria dell’unità. In caso di ostruzione, l’unità non funziona correttamente e può

subire dei danni.

Non lasciar entrare la luce solare diretta nella stanza. A tale scopo utilizzare parasole, tende o persiane. Se le pareti e il soffi tto

vengono riscaldati dal sole, il raffreddamento della stanza richiede più tempo.

È preferibile

Mantenere sempre pulito il fi ltro dell’aria. (fare riferimento a “CURA E PULIZIA”). Un fi ltro ostruito compromette il rendimento

dell’unità.

Per evitare fughe d’aria condizionata, tenere chiuse fi nestre, porte ed altre aperture.

NOTA

Mancanza di corrente durante il funzionamento dell’unità

In caso di una temporanea mancanza di corrente, l’unità riprende automaticamente a funzionare, al ripristino della corrente, con le

stesse impostazioni che aveva prima dell’interruzione.

46

INHOUDSOPGAVE

Pagina

PRODUCTINFORMATIE ............................................................................................................ 47

VEILIGHEIDSMAATREGELEN ................................................................................................... 47

INSTALLATIELOCATIE ................................................................................................................ 48

ELEKTRISCHE VEREISTEN ...................................................................................................... 48

VEILIGHEIDSINSTRUCTIES ...................................................................................................... 49

INFORMATIE ............................................................................................................................... 51

BEDIENING ................................................................................................................................. 52

MEERDERE BINNENUNITS AANPASSEN ................................................................................ 52

SPECIALE OPMERKINGEN ....................................................................................................... 53

ONDERHOUD EN REINIGING ................................................................................................... 53

STORINGEN VERHELPEN ......................................................................................................... 54

CONTROLEREN VOORDAT U EEN REPARATEUR BELT ......................................................... 55

TIPS VOOR ENERGIEBESPARING ........................................................................................... 55

SPECIFICATIE .......................................................................................................................... 102

PRODUCTINFORMATIE

Zorg ervoor dat u beschikt over de volgende informatie als u problemen of vragen hebt met

betrekking tot de airconditioner. Het model- en serienummer bevinden zich op het typeplaatje

aan de onderkant van de kast.

Modelnr. ____________________________________ Serienr. __________________________

Aanschafdatum _______________________________________________________________

Adres van dealer _______________________________________________________________

NEDERLANDS

Telefoonnummer ______________________________________________________________

VEILIGHEIDSMAATREGELEN

In deze gebruiksinstructies worden de volgende symbolen gebruikt om u attent te maken

op mogelijk gevaarlijke omstandigheden voor gebruikers, onderhoudspersoneel of het

apparaat:

Dit symbool verwijst naar een gevaar of onveilig

WAARSCHUWING

gebruik dat kan resulteren in ernstig persoonlijk

letsel of de dood.

Dit symbool verwijst naar een gevaar of onveilig

OPGEPAST

gebruik dat kan resulteren in persoonlijk letsel of

schade aan product of eigendommen.

47

INSTALLATIELOCATIE

We raden u aan deze airconditioner op de juiste wijze te laten installeren door bevoegde

installatiemonteurs conform de installatie-instructies die u bij de unit hebt ontvangen.

Controleer vóór de installatie of het voltage van de stroomvoorziening in uw huis of kantoor

overeenkomt met het voltage op het typeplaatje.

Installeer de airconditioner niet in de buurt van dampen of ontvlambaar gas of in een

extreem vochtige ruimte, zoals een kas.

WAARSCHUWING

Installeer de airconditioner niet in de buurt van voorwerpen die extreem veel hitte

produceren.

Vermijd het volgende:

Bescherm de airconditioner tegen ernstige roest door de buitenunit niet te installeren in de

buurt van opspattend zeewater of van minerale bronnen met zwavelhoudende lucht.

ELEKTRISCHE VEREISTEN

1. Alle bedrading moet voldoen aan de lokale elektriciteitswetgeving. Neem contact op met uw

dealer of een bevoegd elektricien voor meer informatie.

2. Elke unit moet correct geaard zijn met een aardedraad of via de bedrading van de

stroomtoevoer.

3. De bedrading dient te worden aangelegd door een bevoegd elektricien.

De draden in deze voedingskabel hebben de volgende kleurcode:

Groen en geel: Aarde

Blauw: Neutraal (nul)

Bruin: Stroom

Aangezien de kleuren in de voedingskabel van dit apparaat mogelijk niet overeenkomen met de

kleuraanduidingen van de aansluitpunten in uw stekkers, gaat u als volgt te werk:

Sluit de groengele draad aan op het aansluitpunt in de stekker dat is gemarkeerd met de letter E

of het aardeteken of dat groen of groengeel is.

Sluit de blauwe draad aan op het aansluitpunt dat is gemarkeerd met de letter N of dat zwart is.

Sluit de bruine draad aan op het aansluitpunt dat is gemarkeerd met de letter L of dat rood is.

Ter opwarming van het systeem moet de

Hoofdstroomschakelaar

hoofdstroomschakelaar ten minste vijf (5) uur vóór het

ON

OPGEPAST

gebruik zijn ingeschakeld. Laat de hoofdstroomschakelaar

op ON staan tenzij u het apparaat gedurende langere tijd niet

gebruikt.

Trek de stekker van het netsnoer uit het stopcontact of schakel de stroomonderbreker uit of

OPMERKING

schakel de hoofdschakelaar uit om de airconditioner van de kamer volledig los te koppelen van

de netstroom als u het apparaat langere tijd niet gebruikt.

48

VEILIGHEIDSINSTRUCTIES

Lees deze gebruiksinstructies zorgvuldig door voordat u de airconditioner gebruikt. Neem contact op met uw dealer als u nog

steeds problemen hebt.

Deze airconditioner is ontworpen om te zorgen voor aangename omstandigheden in uw kamer of andere ruimte. Gebruik het

apparaat alleen waarvoor het is bedoeld en zoals is beschreven in deze gebruiksinstructies.

WAARSCHUWING

OPGEPAST

Raadpleeg uw erkende dealer of een bevoegd specialist

Schakel de airconditioner niet in en uit via de

omtrent het gebruik van het voorgeschreven koelmiddel.

hoofdstroomschakelaar. Gebruik de ON/OFF-knop.

Het gebruik van een ander dan het voorgeschreven type

Steek geen voorwerpen in de luchtuitlaat van de

kan barsten of andere schade aan de apparatuur

buitenunit. Dit is gevaarlijk omdat de ventilator op

veroorzaken, met kans op persoonlijk letsel.

hoge snelheid draait.

Raak de unit nooit met natte handen aan.

Raak de luchtinlaat of de scherpe aluminium

Gebruik of bewaar nooit benzine of andere ontvlambare

bladen van de buitenunit niet aan. Als u dat wel

gassen of vloeistoffen in de buurt van de airconditioner. Dit

doet, kunt u letsel oplopen.

is zeer gevaarlijk.

Zorg voor een minimale afstand van 1,5 m tussen de unit

Gebruik dit apparaat niet in een ruimte waar mogelijk

en het brandalarm en de luchtuitlaat.

explosiegevaar dreigt.

Dit apparaat is niet bestemd voor gebruik door personen

Deze airconditioner heeft geen ventilator voor de inlaat van

(kinderen inbegrepen) met verminderde fysieke,

frisse lucht van buiten. U moet regelmatig deuren of ramen

sensorische of mentale capaciteiten, of zonder ervaring of

open zetten als u in dezelfde ruimte gas- of olieverwarming

kennis, tenzij onder toezicht van of na instructie door een

gebruikt. Deze verbruiken namelijk veel zuurstof uit de

persoon die voor hun veiligheid verantwoordelijk is. Pas op

lucht. Als u dat niet doet, loopt u in extreme gevallen risico

dat kinderen niet met het apparaat spelen.

op verstikking.

Zorg ervoor dat u de ruimte niet te veel koelt of verwarmt

Zorg voor een apart stopcontact voor elke unit en in elke

als er baby's of invalide personen aanwezig zijn.

NEDERLANDS

afzonderlijke lijn voor een stroomschakelaar,

Ga niet op de unit zitten of staan. Als u dat wel

stroomonderbreker en aardlekschakelaar ter bescherming

doet, kunt u er vanaf vallen.

tegen overstroom.

Steek geen voorwerpen in de

Zorg voor een apart stopcontact voor elke unit en conform

VENTILATORBEHUIZING.

de bedradingsregels moet er volledige ontkoppeling, dat wil

Als u dat wel doet, kunt u letsel oplopen en

zeggen een ontkoppeling van het stopcontact in alle polen

kan de unit beschadigd raken.

worden geïmplementeerd in de vaste bedrading.

Ter voorkoming van mogelijke gevaren vanwege

defecte isolatie moet de unit worden geaard.

Reinig nooit het binnenste van de binnen- en buitenunits.

Laat de reiniging uitvoeren door een bevoegde dealer of

specialist.

Repareer bij storingen dit apparaat niet zelf. Neem voor

reparaties contact op met de dealer of onderhoudsservice.

Lekkage van koelmiddelgas kan leiden tot brand.

Zorg er om veiligheidsredenen voor dat u de

airconditioner uitschakelt en ook de stekker uit

het stopcontact haalt voordat u het apparaat

reinigt of onderhoud pleegt.

Trek in geval van nood de stekker van het netsnoer uit het

stopcontact of schakel de stroomonderbreker uit of schakel

de hoofdschakelaar uit om de airconditioner van de kamer

volledig los te koppelen van de netstroom.

49

AANKONDIGING

Tijdens onweer kan de compressor af en toe stoppen.

Dit is normaal. De unit start weer automatisch na enkele minuten.

De Engelse tekst bevat de originele instructies. Tekst in andere talen is een vertaling van

de originele instructies.

Gebruik het product niet langer als zich een abnormale situatie of

storing voordoet en haal de stekker uit het stopcontact.

(Risico op rook/brand/elektrische schok)

Voorbeelden

-

Het product start soms niet wanneer het wordt ingeschakeld.

van

abnormale

-

De stroomtoevoer wordt soms verbroken bij verplaatsing van het netsnoer.

situaties/

-

Als het apparaat in bedrijf is, ruikt u een verbrande geur of hoort u een abnormaal geluid.

storingen

-

De kast is vervormd of abnormaal heet.

Neem onmiddellijk contact op met uw leverancier voor onderhoud/reparatie.

50

INFORMATIE

Bedrijfscondities

Gebruik deze airconditioner bij de volgende temperaturen.

Temperatuurbereik binnen:

Koelmodus 14°C ~ 25°C (*WBT) / 18°C ~ 32°C (*DBT)

Verwarmingsmodus 16°C ~ 30°C (*DBT)

Temperatuurbereik buiten:

Koelmodus -15°C ~ 46°C (*DBT)

Verwarmingsmodus -20°C ~ 18°C (*WBT) / -20°C ~ 24°C (*DBT)

*DBT: Droge-boltemperatuur

*WBT: Wet-bulb temperature, natte-boltemperatuur

Informatie voor gebruikers betreffende het verzamelen en verwijderen van oude uitrustingen en lege batterijen

Deze symbolen op de producten, verpakkingen, en/of begeleidende documenten betekenen dat gebruikte

elektrische en elektronische producten en batterijen niet met het algemene huishoudelijke afval gemengd mogen

worden.

Voor een correcte behandeling, recuperatie en recyclage van oude producten en lege batterijen moeten zij naar

de bevoegde verzamelpunten gebracht worden in overeenstemming met uw nationale wetgeving en de Richtlijnen

2002/96/EC en 2006/66/EC.

Door deze producten en batterijen correct te verwijderen draagt u uw steentje bij tot het beschermen van

waardevolle middelen en tot de preventie van potentiële negatieve effecten op de gezondheid van de mens en op

het milieu die anders door een onvakkundige afvalverwerking zouden kunnen ontstaan.

Voor meer informatie over het verzamelen en recycleren van oude producten en batterijen, gelieve contact op te

nemen met uw plaatselijke gemeente, uw afvalverwijderingsdiensten of de winkel waar u de goederen gekocht hebt.

Voor een niet-correcte verwijdering van dit afval kunnen boetes opgelegd worden in overeenstemming met de

NEDERLANDS

nationale wetgeving.

Voor zakengebruikers in de Europese Unie

Indien u elektrische en elektronische uitrusting wilt vewijderen, neem dan contact op met uw dealer voor meer

informatie.

[Informatie over de verwijdering in andere landen buiten de Europese Unie]

Deze symbolen zijn enkel geldig in de Europese Unie. Indien u wenst deze producten te verwijderen, neem dan

contact op met uw plaatselijke autoriteiten of dealer, en vraag informatie over de correcte wijze om deze producten

te verwijderen.

Pb

Opmerking over het batterijensymbool (beneden twee voorbeelden):

Dit symbool kan gebruikt worden in verbinding met een chemisch symbool. In dat geval wordt de eis, vastgelegd door

de Richtlijn voor de betrokken chemische producten vervuld.

51

BEDIENING

Namen van de onderdelen

BINNENUNIT

N1 Kanaaltype

Luchtafvoerleiding

Ophangbout

Boutanker

Luchtuitblaasrooster

Binnenunit

Plafondmateriaal

Draadloze afstandsbediening (optionele onderdelen)

OPMERKING

Raadpleeg de gebruiksinstructies bij de optionele

(Draadloos type:

draadloze afstandsbediening.

beschikbaar voor alle

binnenunits)

Timerafstandsbediening (optionele onderdelen)

OPMERKING

Raadpleeg de gebruiksinstructies bij de optionele

(Type met snoer:

timerafstandsbediening.

beschikbaar voor alle

binnenunits)

52

SPECIALE OPMERKINGEN

"DROOG"-modus

Werking

Zodra in de ruimte de ingestelde temperatuur is bereikt, herhaalt de unit automatisch de inen

uitschakelcyclus.

Om te voorkomen dat de vochtigheid in de ruimte weer stijgt, wordt ook de binnenventilator

uitgeschakeld als de unit wordt stopgezet.

De ventilatorsnelheid is automatisch ingesteld op "LO." en kan niet worden aangepast.

De "DROOG"-modus is niet mogelijk als de buitentemperatuur 15 °C of lager is.

Verwarmingsmodus

Verwarmingsprestaties

Omdat dit apparaat de ruimte verwarmt door middel van de warmte van de buitenlucht

(warmtepompsysteem), daalt het verwarmingsrendement bij een zeer lage buitentemperatuur.

Gebruik een ander verwarmingsapparaat in combinatie met deze unit als de verwarming met

deze warmtepomp onvoldoende is.

Ontdooien

Als de buitentemperatuur laag is, kan zich rijp of ijs vormen op de warmtewisselaarsspiraal,

waardoor de verwarmingsprestaties afnemen. Als dit gebeurt, wordt het

microcomputergestuurde ontdooisysteem geactiveerd. Tegelijkertijd wordt de ventilator van

de binnenunit stopgezet (of in bepaalde gevallen heel laag gezet) en ziet u op het display

de aanduiding "STANDBY" tot het ontdooien is voltooid. Na enkele minuten wordt de

verwarmingsmodus hervat. (Dit interval varieert enigszins afhankelijk van de buitentemperatuur

en de manier waarop de rijp zich vormt.)

(standby) op het

De binnenventilator begint pas enkele minuten na de start van de verwarmingsmodus te

display

draaien (of draait in sommige gevallen zeer langzaam) totdat de binnenwarmtewisselaarsspiraal

voldoende is opgewarmd. Dit komt omdat een koudetochtpreventiesysteem actief is. Gedurende

deze periode blijft de aanduiding "

" (standby) zichtbaar op het display.

"

" (standby) blijft zichtbaar tijdens het ontdooien en als de compressor is uitgeschakeld

(of als de unit op zeer lage snelheid werkt) door de thermostaat als het systeem in de

verwarmingsmodus staat.

NEDERLANDS

Als het ontdooien is voltooid en de compressor weer is ingeschakeld, wordt "

" (standby)

automatisch uitgeschakeld als de verwarmingsmodus wordt hervat.

OPMERKING

Stroomstoring tijdens de werking van de unit

Bij tijdelijke stroomuitval wordt de unit automatisch weer opgestart (na herstel van de

stroomtoevoer) met dezelfde instellingen als vóór de stroomstoring.

ONDERHOUD EN REINIGING

1.

Zorg er om veiligheidsredenen voor dat u de airconditioner uitschakelt en ook de

stekker uit het stopcontact haalt voordat u het apparaat reinigt.

WAARSCHUWING

2.

Giet geen water op de binnenunit om deze te reinigen. Als u dat wel doet, beschadigt u

de interne onderdelen en loopt u het risico op een elektrische schok.

Luchtinlaat- en -uitlaatzijde

Reinig de luchtinlaat- en uitlaatzijde van de binnenunit met de borstel van de stofzuiger of wrijf ze

(binnenunit)

schoon met een schone, zachte doek.

Gebruik bij vlekken op deze onderdelen een schone, met water bevochtigde doek. Zorg ervoor

dat u bij het reinigen van de luchtuitlaatzijde de bladen niet uit positie duwt.

1.

Gebruik bij reiniging van de binnenunit nooit oplosmiddelen of scherpe chemische

stoffen. Wrijf kunststof onderdelen niet schoon met zeer heet water.

2.

Sommige metalen randen en de bladen zijn scherp en kunnen letsel veroorzaken als u

OPGEPAST

ze verkeerd aanpakt. Pas daarom goed op als u deze onderdelen reinigt.

3.

De interne spiraal en andere onderdelen van de buitenunit moeten regelmatig worden

gereinigd. Neem contact op met uw dealer of onderhoudsservice.

53

STORINGEN VERHELPEN

Als uw airconditioner niet naar behoren werkt, controleert u dan eerst de volgende punten voordat u de hulp van een reparateur

inroept. Als het niet lukt om het probleem te verhelpen, raadpleegt u dan uw leverancier of een onderhoudsdienst.

BINNENUNIT

Probleem Oorzaak

Lawaai Geluiden van stromend water tijdens

Geluid van het koelmiddel dat door het apparaat stroomt.

of na de werking.

Geluid van overtollig water dat via de afvoerbuis wordt afgevoerd.

Krakende geluiden tijdens of na de

Geluiden van uitzettende of krimpende materialen door

werking.

temperatuurverandering.

Geur Tijdens de werking komt er een

De geuren in huis, zoals etensluchtjes, parfum en sigarettenrook, zijn

vreemde geur uit het apparaat.

door de airconditioner opgezogen en worden nu weer uitgeblazen.

Het inwendige van het apparaat is stoffi g. Raadpleeg uw leverancier.

Condenswater

Tijdens de werking condenseert er

Het vocht uit de lucht condenseert in de koelende luchtstroom en vormt

vocht uit de lucht in de buurt van de

druppels.

luchtuitlaat.

Mist Er treedt mistvorming op tijdens de

Inwendig reinigen is noodzakelijk, aangezien het binnenwerk (de

koelwerking.

warmtewisselaar) vuil is. Raadpleeg uw leverancier, aangezien het

(Plaatsen waar vaak een vettige lucht

nodige onderhoud technisch van aard is.

hangt, zoals in restaurants.)

Tijdens het ontdooien.

De ventilator draait een tijdje door, ook als is de

De ventilator draait door voor een soepele werking.

werking gestopt.

De ventilator kan soms blijven draaien door de drogende

warmtewisselaar, vanwege de instellingen.

De uitblaasrichting verandert tijdens de werking.

Wanneer de temperatuur van de uitgeblazen lucht erg laag is,

Instellen van de uitblaasrichting lukt niet.

evenals tijdens het ontdooien, wordt automatisch de horizontale

De uitblaasrichting kan niet gewijzigd worden.

uitblaasrichting aangehouden.

De stand van de jaloezien wordt soms afzonderlijk ingesteld.

Wanneer de uitblaasrichting wordt gewijzigd,

Wanneer de uitblaasrichting wordt gewijzigd, bewegen de jaloezien na

bewegen de jaloezien enkele malen achtereen, om

het opzoeken van de normale uitgangsstand.

dan te stoppen in de gekozen stand.

Stof Stofopeenhoping in de binnenunit wordt afgevoerd.

BUITENUNIT

Probleem Oorzaak

Het

Onmiddellijk nadat het apparaat AAN

De werking begint nog even niet gedurende ongeveer de eerste

apparaat

is gezet.

3 minuten, omdat het compressorbeveiligingscircuit is ingeschakeld.

werkt niet.

Wanneer de werking wordt gestopt

en onmiddellijk hervat.

Lawaai Tijdens de verwarming klinken er

Tijdens het ontdooien

vaak bijgeluiden.

Stoom Tijdens de verwarming komt er vaak

stoom vrij.

Na stoppen met de afstandsbediening blijft de

De ventilator draait door voor een soepele werking.

ventilator van de buitenunit soms een tijdlang

doordraaien, ook al is de buitencompressor gestopt.

54

CONTROLEREN VOORDAT U EEN REPARATEUR BELT

Probleem Oorzaak Oplossing

De airconditioner werkt

Er is een stroomonderbreking

Druk weer op de AAN/UIT-toets van de

helemaal niet, ook al is de

(geweest).

afstandsbediening.

stroom ingeschakeld.

De bedieningstoets staat in de uit-stand. Schakel de stroom weer in als de

hoofdstroomschakelaar werd uitgeschakeld.

Als de stroomonderbreker vanzelf is

uitgeschakeld, raadpleegt u dan uw leverancier

zonder opnieuw in te schakelen.

Er is een zekering gesprongen. Als er een zekering is gesprongen, raadpleegt u

uw leverancier.

Onvoldoende koeling of

De luchtinlaat of luchtuitblaasopening

Verwijder het stof en blokkerend materiaal.

verwarming

van de binnen- en buitenunits is

verstopt door stof of ander materiaal.

De windsnelheidsschakelaar staat op

Schakel over naar "High" of "Strong".

"Low".

Onjuiste temperatuurinstellingen. Zie de "TIPS VOOR ENERGIEBESPARING".

Er komt direct zonlicht de kamer binnen

in de koelingsstand.

Er staan n of meer deuren en/of ramen

open.

Het luchtfi lter is verstopt. Zie onder "ONDERHOUD EN REINIGING".

Te veel warmtebronnen in de kamer in

Verminder het aantal warmtebronnen en gebruik

de koelingsstand.

ze zo min mogelijk.

NEDERLANDS

Te veel personen in de kamer in de

Verminder de temperatuurinstellingen of of schakel

koelingsstand.

over naar "High" of "Strong".

Als uw airconditioner nog steeds niet goed werkt, ook na het controleren van de bovenstaande punten, stopt u dan eerst de

werking en schakel de stroom uit. Neem vervolgens contact op met uw leverancier en geef het serienummer en de aard van het

probleem door. Probeer nooit om zelf uw airconditioner te repareren, want dat zou zeer gevaarlijk voor u kunnen zijn. Tevens

geeft u door of het inspectieteken

en de letters E, F, H, L, P in combinatie met bepaalde cijfers verschijnen op het LCD-scherm

van de afstandsbediening.

TIPS VOOR ENERGIEBESPARING

Vermijden

Blokkeer de luchtinlaat en de uitblaasopening van het apparaat niet. Als n hiervan geblokkeerd wordt, zal het apparaat

niet goed werken en kan het schade oplopen.

Zorg dat er geen direct zonlicht de kamer binnenstroomt. Sluit de gordijnen, jaloezien of zongordijnen. Zolang de wanden of het

plafond van de kamer door de zon verwarmd worden, zal het koelen van de kamer langer duren.

Vooral doen

Houd het luchtfi lter altijd zo schoon mogelijk. (Zie "ONDERHOUD EN REINIGING".) Bij een verstopt fi lter zullen de prestaties

van het apparaat afnemen.

Om te voorkomen dat de frisse lucht na airconditioning direct ontsnapt, dient u ramen, deuren en andere openingen gesloten te

houden.

OPMERKING

Als de stroom uitvalt terwijl het apparaat in werking is

Als de stroomvoorziening van dit apparaat tijdelijk wegvalt, zal het apparaat automatisch de werking hervatten zodra het weer

stroom krijgt, met dezelfde instellingen als van vr de stroomonderbreking.

55

ÍNDICE

Página

INFORMAÇÕES SOBRE O PRODUTO ..................................................................................... 56

PRECAUÇÕES DE SEGURANÇA .............................................................................................. 56

LOCALIZAÇÃO DA INSTALAÇÃO .............................................................................................. 57

REQUISITOS ELÉCTRICOS ...................................................................................................... 57

INSTRUÇÕES DE SEGURANÇA ............................................................................................... 58

INFORMAÇÃO ............................................................................................................................ 60

OPERAÇÃO ................................................................................................................................ 61

UTILIZANDO A UNIDADE DE CONTROLO REMOTO (COM FIOS) .......................................... 61

NOTAS ESPECIAIS ..................................................................................................................... 62

CUIDADOS E LIMPEZA .............................................................................................................. 62

LOCALIZAÇÃO E SOLUÇÃO DE PROBLEMAS ........................................................................ 63

VERIFICAR ANTES DE SOLICITAR ASSISTÊNCIA .................................................................. 64

SUGESTÕES PARA ECONOMIA DE ENERGIA ........................................................................ 64

ESPECIFICAÇÕES ................................................................................................................... 102

INFORMAÇÕES SOBRE O PRODUTO

Se tem alguma questão ou problema respeitante ao seu aparelho de ar condicionado vai

necessitar da informação que se segue. O número do modelo e da série encontram-se na placa

identifi cadora na parte inferior do aparelho.

Número do modelo ____________________________ Número de série __________________

Data da compra _______________________________________________________________

Endereço do concessionário _____________________________________________________

Telefone _____________________________________________________________________

PRECAUÇÕES DE SEGURANÇA

Os símbolos que se seguem são utilizados neste manual de instruções para o alertar

sobre condições potencialmente perigosas para os utilizadores, pessoal de manutenção

ou o próprio aparelho:

Este símbolo refere-se a um perigo ou mau

ADVERTÊNCIA

manuseamento que pode resultar em ferimentos

pessoais severos ou morte.

Este símbolo refere-se a um perigo ou mau

manuseamento que pode resultar em ferimentos

PRECAUÇÃO

pessoais, danos ao produto ou aos objectos que o

cercam.

56

LOCALIZAÇÃO DA INSTALAÇÃO

Recomenda-se que este aparelho de ar condicionado seja instalado adequadamente

por um técnico de instalação qualifi cado de acordo com as Instruções de Instalação

fornecidas com o aparelho.

Antes da instalação deste aparelho de ar condicionado verifi que se a voltagem da rede local

na sua casa ou escritório é a mesma que a voltagem indicada na placa identifi cadora.

Não coloque este aparelho de ar condicionado num local onde haja fumos ou gases

ADVERTÊNCIA

infl amáveis, ou num local extremamente húmido tal como uma estufa.

Não coloque o aparelho de ar condicionado perto de objectos geradores de calor.

Evite:

Para proteger o aparelho de ar condicionado de alta corrosão, evite instalar a unidade exterior

onde possa ser atingida por água do mar ou por água sulfurosa perto de termas.

REQUISITOS ELÉCTRICOS

1. Todas as ligações devem estar de acordo com os requisitos eléctricos locais. Consulte o seu

concessionário ou um electricista qualifi cado para mais detalhes.

2. Cada unidade deve ser adequadamente ligada à terra mediante um fi o de terra ou as

ligações fornecidas.

3. As ligações devem ser feitas por um electricista qualifi cado.

Os fi os deste sistema de alimentação são coloridos segundo o código a seguir:

Verde e amarelo: Terra

Azul: Neutro

Marrom: Ligado

Dado que as cores dos fi os deste sistema de alimentação deste aparelho podem não

corresponder com as indicações coloridas que identifi cam os terminais nas fi chas, proceda

como a seguir:

O fi o verde e amarelo deve ser ligado ao terminal da fi cha identifi cada pela letra E, pelo símbolo

de segurança de ligação à terra ou de cor verde ou verde e amarelo.

O fi o azul deve ser ligado ao terminal identifi cado pela letra N ou preto.

O fi o marrom deve ser ligado ao terminal identifi cado pela letra L ou vermelho.

Para aquecer o sistema, tem de o ligar à corrente eléctrica pelo

Corrente eléctrica

menos cinco (5) horas antes de o utilizar. Mantenha o

PORTUGUÊS

PRECAUÇÃO

ON

aparelho ligado à corrente eléctrica excepto se não o pretender

utilizar durante uma período de tempo prolongado.

Se não for utilizar o aparelho por um longo tempo, desligue a fi cha eléctrica da tomada ou

NOTA

desligue o disjuntor ou o interruptor eléctrico para isolar o aparelho de ar condicionado da fonte

de alimentação.

57

INSTRUÇÕES DE SEGURANÇA

Leia este manual de instruções cuidadosamente antes de utilizar este aparelho de ar condicionado. Se ainda tiver algumas

difi culdades ou problemas consulte o seu concessionário.

Este aparelho tem por fi nalidade oferecer-lhe condições confortáveis na sala. Utilize-o apenas para esse fi m como descrito

neste manual de instruções.

ADVERTÊNCIA

PRECAUÇÃO

Consulte um revendedor autorizado ou especialista sobre

Não ligue e desligue o aparelho de ar condicionado

o tipo de refrigerante especifi cado a ser utilizado. A

utilizando o interruptor principal. Use o botão de operação

utilização de um refrigerante diferente do especifi cado

ON/OFF.

pode danifi car o produto, provocar explosões e ferimentos,

Não coloque nada na saída de ar da unidade

etc.

exterior. É muito perigoso devido à alta velocidade

Não toque na unidade com as mãos molhadas.

de rotação do ventilador.

Nunca utilize ou armazene gasolina ou outros vapores ou

Não toque na entrada de ar ou nas pás de alumínio

líquidos infl amáveis perto do aparelho de ar condicionado

afi adas da unidade exterior. Pode sofrer ferimentos.

— é muito perigoso.

Mantenha o alarme de incêndio e a saída de ar a pelo

Não utilize este aparelho em um ambiente propenso a

menos 1,5 m da unidade.

explosão.

Este equipamento não deve ser utilizado por pessoas

Este aparelho de ar condicionado não tem ventilador para

(incluindo crianças) com capacidades mentais, sensoriais

retirar ar fresco do exterior. Deve abrir frequentemente

e físicas reduzidas, ou falta de experiência e

portas e janelas quando utiliza aquecimentos a gás ou óleo

conhecimentos, excepto se forem supervisionadas ou

na mesma sala, pois estes consomem grande quantidade

receberem instruções relacionadas com a utilização do

de oxigénio do ar. De outra maneira, em casos extremos,

equipamento de uma pessoa responsável pela sua

podem ocorrer casos de sufocação.

segurança. Deve supervisionar as crianças para garantir

que não brincam com o equipamento.

Providencie uma tomada eléctrica para ser utilizada

exclusivamente para cada unidade, bem como um

Não arrefeça ou aqueça demasiado o sala quando

interruptor para a fonte de alimentação, um disjuntor de

estiverem presentes bebés ou pessoas inválidas.

circuito e um disjuntor de fugas de ligação à terra para

Não se sente nem suba para cima da unidade.

protecção de sobrecorrente na linha exclusiva.

Pode cair acidentalmente.

Providencie uma tomada eléctrica exclusivamente para

Não cole nenhum objecto na CAIXA DA

cada unidade e integrar meios de desactivação total com

VENTOINHA.

separação de contacto em todos os pólos da instalação

Pode sofrer ferimentos e danifi car a unidade.

eléctrica fi xa, conforme as normas de fi ação.

Para impedir possíveis perigos devido a falha do

isolamento, tem de ligar a unidade à massa.

Os utilizadores não devem limpar o interior das unidades

exteriores e interiores. A limpeza deve ser realizada por

um especialista ou um revendedor autorizado.

Em caso de avaria deste aparelho, não o repare sozinho.

Entre em contacto com o representante de vendas ou o

representante de assistência para levar a cabo a

reparação.

A fuga de gás refrigerante pode provocar um incêndio.

Por razões de segurança, certifi que-se de que

desliga o ar condicionado e a corrente eléctrica

antes da limpeza ou da assistência.

Em caso de emergência, desligue a fi cha eléctrica da

tomada ou desligue o disjuntor ou o interruptor eléctrico

para isolar o aparelho de ar condicionado da fonte de

alimentação.

58

AVISO

O compressor pode parar ocasionalmente durante tempestades com trovoada ou

relâmpagos.

Isso não é falha mecânica. A unidade é restabelecida automaticamente depois de

alguns minutos.

As instruções foram redigidas originalmente em inglês. As versões noutras línguas são

traduções da redacção original.

Deixe de utilizar o produto quando ocorrer qualquer anormalidade/

avaria e remova a ficha eléctrica.

(Risco de fumo/incêndio/choque eléctrico)

Exemplos de

-

O produto não arranca por vezes quando está ligado.

anormalidade/

avaria

-

A corrente desliga-se por vezes quando move o cabo.

-

Odor a queimado ou ruído anormal é detectado durante o funcionamento.

-

O chassis está deformado ou anormalmente quente.

Contacte imediatamente o revendedor local para manutenção/reparação.

PORTUGUÊS

59

INFORMAÇÃO

Condição de funcionamento

Utilize este ar condicionado no seguinte intervalo de temperatura.

Intervalo da temperatura interior:

Modo de arrefecimento 14°C ~ 25°C (*WBT) / 18°C ~ 32°C (*DBT)

Modo de aquecimento 16°C ~ 30°C (*DBT)

Intervalo da temperatura exterior:

Modo de arrefecimento -15°C ~ 46°C (*DBT)

Modo de aquecimento -20°C ~ 18°C (*WBT) / -20°C ~ 24°C (*DBT)

*DBT: Temperatura de bolbo seco

*WBT: Temperatura de bolbo húmido

Informações para Utilizadores referentes à Recolha e Eliminação de Equipamentos Velhos e Baterias

Estes símbolos nos produtos, embalagens e documentos signifi cam que os produtos eléctricos e electrónicos

usados nao podem ser misturados com os resíduos urbanos.

Para o tratamento apropriado, recuperação e reciclagem de produtos velhos e baterias usadas, solicitamos

que os coloque em pontos de recolha próprios, de acordo com a Legislacao Nacional e com as Directivas

Europeias 2002/96/EC e 2006/66/EC.

A eliminação correcta deste produto ajudará a poupar recursos valioso e evitar quaisquer potenciais efeitos

negativos na saúde humana e no ambiente, os quais poderiam resultar de um tratamento incorrecto de Resíduos.

Para mais informações sobre a recolha e reciclagem de produtos velhos e baterias, por favor, contacte as

autoridades locais responsáveis pela recolha de resíduos ou o ponto de venda onde o produto foi adquirido.

De acordo com a legislacao nacional, podem ser apçlicadas multas caso seja feita a eliminação incorrecta

destes resíduos.

Para Uitlizadores Não Particulares da União Europeia

Se pretender eliminar equipamentos eléctricos e electrónicos, por favor, contacte o seu Distribuídor ou Produtor para

obter mais informações.

[Informação sobre a eliminação noutros países fora da União Europeia]

Estes símbolos são válidos, apenas, na União Europeia. Se pretender eliminar este produto contacte, por favor, as

autoridades locais responsáveis pela recolha de resíduos ou o ponto de venda onde o produto foi adquirido e solicite

informação sobre o método de eliminação correcto.

Pb

Nota para os símbolos de baterias (dois exemplos de símbolos):

Este símbolo pode ser utilizado em conjugação com um símbolo químico. Neste caso, terá de proceder em

conformidade com o estabelecido na Directiva referente aos produtos químicos utilizados.

60