Ridgid NaviTrack II – страница 14

NaviTrack® II

7

Oppsett

Når NaviTrack® II er i gang, er neste trinn å sette opp frekvensene 

som svarer til senderen, sonden eller linjen du søker etter.  

Frekvensene  som  allerede  er  slått  på,  vises  sekvensielt  når 

du  trykker  på  frekvenstasten.  (Du  får  for  eksempel  standard 

sondefrekvens 512 Hz ved å trykke på frekvenstasten.)

Figur 7: Sondefrekvens valgt med frekvenstast

Merk at den vanlige sondefrekvensen, 512 Hz, slås på som 

standard. 

Andre frekvenser kan føyes til settet av aktiverte og påslåtte 

frekvenser,  slik  at  de  vil  være  tilgjengelige  når  du  bruker 

frekvenstasten.

Hver  frekvens  slås  på  for  bruk  når  den  velges  på  en  liste  på 

hovedmenyen. 

Figur 8: Hovedmeny

1.  Trykk på menytasten: 

Figur 9: Menytast

2.  Du kan utheve de frekvensene du ønsker med opp- og 

ned-pilene. I dette eksempelet aktiverer operatøren en 

frekvens på 128 Hz.

Figur 10: Utheving av en ønsket frekvens (128 Hz)

3.  Trykk på valgtasten (vist nedenfor) for å krysse av i ruten 

for hver frekvens du vil bruke. 

Figur 11: Valgtast

Figur 12: Ønsket frekvens krysset av

4.  Frekvensene du velger å bruke, vil vise et avkrysningsmer-

ke i ruten ved siden av. (Menytasten går ut til driftsskjerm-

bildet.)

Hovedmenyen lister opp alle tilgjengelige 

aktiverte

 frekvenser. 

Forskjellige frekvenser kan slås på eller av for forskjellige jobber 

fra listen med aktiverte frekvenser ved at du krysser dem av 

eller fjerner avkrysningen med valgtasten.

Frekvensene er gruppert etter kategori:

Sonde 

Linjeavsøking 

Strøm 

  NaviTrack® II

8

Legge til frekvenser

Du  kan  legge  til 

nye

  frekvenser  på  hovedmenyens  liste 

over  tilgjengelige  frekvenser  ved  å  gå  til 

undermenyen  for 

frekvensvalg

 og velge den ønskede modusen.

Hvis  du  vil  aktivere  frekvenser,  går  du  ned  til  undermenyen 

Frekvensvalg 

  og  uthever  kategorien  for  den 

ønskede frekvensen.

Figur 13: Velge en frekvenskategori

Bruk  så  piltastene  til  å  blade  gjennom  de  tilgjengelige 

frekvensene. Uthev den ønskede frekvensen for å legge den til 

på hovedmenyens liste.

Figur 14: Utheve en frekvens for å aktivere den

Hvis  du  krysser  av  en  frekvens  (med  valgtasten),  vil  dette  ta 

den  med  blant  de  aktiverte  frekvensene  på  hovedmenyen. 

Hvis du fjerner avkrysningen, vil dette fjerne den fra det aktive 

frekvenssettet. 

Figur 15: Velge en frekvens som skal aktiveres

Hvis du krysser av eller fjerner avkrysningen for en frekvens, 

vil dette medføre at den kommer med på eller forsvinner fra 

hovedmenyen.  Hvis  du  vil  skifte  mellom  frekvensene  blant 

dem  som  er  aktivert,  trykker  du  på  menytasten  og  går  ned 

langs hovedmenyen til den ønskede frekvensen, deretter går 

du  tilbake  til  kartdisplayet.  NaviTrack® II  vil  vise  den  valgte 

frekvensen og dens ikon på venstre side av skjermen.

Hvis  du  trykker  på  menytasten  når  du  er  ferdig,  kommer  du 

tilbake til kartdisplayet, et menynivå av gangen.

Utvalgte  frekvenser  i  det  aktiverte  settet  kan  byttes  mens 

NaviTrack® II er i bruk ved at du trykker på frekvensknappen. 

NaviTrack® II  vil  gå  gjennom  settet  med  aktive  frekvenser 

fra  lav  til  høy  og  gjenta.  Hvis  du  fjerner  avkrysningen  på 

hovedmenyen, vil dette fravelge den selv om den er “aktivert”, 

og den vil da ikke vises når du trykker på frekvensknappen.

MERK:

 Hvis en frekvens synes å ha “forsvunnet”, må du først 

se etter for å kontrollere at den er med på listen med aktiverte 

frekvenser  på  hovedmenyen.    Hvis  den  er  det,  velger  du 

den ved å krysse den av med valgtasten. Hvis ikke, går du til 

frekvensvalgmenyen  og  den  relevante  underkategorien  og 

aktiverer den der ved å krysse den av med valgtasten. Du må 

passe på at den er “krysset av” på 

begge menynivåer

 for at den 

skal vises i gjeldende arbeidssett med frekvenser.

Andre alternativer

Hovedmenyen har også alternativer for skifte av visningsenheter 

(fot  eller  meter),  justering  av  motlys  (på/av/automatisk)  og 

justering  av  kontrastinnstillingen  for  LCDen.  Hvis  du  velger 

fra  hovedmenyen  ved  å  trykke  på  valgtasten,  vil  dette  vise 

alternativene eller en undermeny.

NaviTrack® II

9

Lyder i NaviTrack® II

Ved normal bruk drives lydnivået av målets nærhet. Jo nærmere 

du  kommer  målet,  desto  høyere  blir  lydnivået.  En  stigende 

tone viser at signalet blir sterkere. Hvis det nye lydnivået når 

sitt  høyeste  punkt,  vil  det  “omskalere”  til  et  mellomnivå  og 

fortsette å sende signaler fra det nye utgangspunktet. 

Hvis  ønskelig  kan  lyden  forseres  til  å  resentrere  seg  på  et 

midlere nivå ved at du trykker på valgtasten mens apparatet 

er i drift. 

  NaviTrack® II

10

Lokalisering med sonde

NaviTrack® II  kan  brukes  til  å  lokalisere  signalet  fra  en  sonde 

(sender) i et rør (dette må være et ikke-metallisk rør!!), slik at 

dens  beliggenhet  kan  identifiseres  over  bakken.  Sonder  kan 

plasseres ved et problempunkt i røret ved hjelp av en støtstang 

eller kabel med kamera. De kan også skylles ned i røret. 

VIKTIG!

  – 

Signalstyrke  er  nøkkelfaktoren  når  det  gjelder 

å  bestemme  sondens  beliggenhet

.  For  å  sikre  en  presis 

lokalisering må du være nøye med å maksimere signalstyrken 

før du markerer området som skal graves opp.

Følgende forutsetter at sonden befinner seg i et vannrett 

rør, at bakken er tilnærmet plan og at NaviTrack® II holdes 

med antennemasten loddrett.

Sondens felt har en annen form enn det sirkulære feltet rundt 

en  lang  leder  som  f.eks.  et  rør  eller  en  kabel.  Det  ligner  mer 

på feltet rundt en stavmagnet med en norddpol og en sørpol. 

På  grunn  av  forskjellene  i  de  to  typene  felt  viser  displayet  i 

sondemodus signalstyrken i øverste venstre hjørne istedenfor 

nærhetssignalet.

I  sondens  felt  vil  NaviTrack® II  registrere  punktene  i  begge 

ender der feltlinjene bøyer seg i loddrett retning, og apparatet 

vil markere disse punktene på kartdisplayet med “pol”-ikonet 

( ). NaviTrack® II vil også vise en linje i 90 grader til sonden, 

sentrert mellom polene og kjent om “ekvator”, mye på samme 

måten som ekvator på et kart over jorden.

Figur 16: Jordens dipolfelt

For  å  forestille  deg  et  dipolfelt  kan  du  tenke  deg  at  sonden 

under bakken har et felt som ligner jordens magnetfelt, som 

vist på Figur 16.

Når  du  lokaliserer  etter  en  sonde,  setter  du  opp 

lokaliseringen på følgende måte:

•

Aktiver sonden før du legger den i røret.

  Velg samme 

frekvens  på  NaviTrack® II  og  kontroller  at  den  tar  inn 

signalet.

Figur 17: Sondefrekvenser på hovedmenyen

•

  Etter at sonden er sendt inn i røret, går du til det stedet 

du  tror  sonden  kan  være.  Hvis  retningen  på  røret  er 

ukjent,  skyver  du  sonden  et  kort  stykke  inn  i  røret  

(~4-5 m fra inngangen er et godt utgangspunkt).

Lokaliseringsmetoder

Det er tre viktige trinn du må følge for å lokalisere en sonde. 

Det første trinnet er å finne 

retningen

. Det neste trinnet er 

å sikte seg inn mot (eller “lokalisere”) 

området

 der sonden 

er.  Det tredje er å fullføre lokaliseringen ved å 

bestemme

nøyaktig hvor den ligger.

Trinn 1: Finne retningen

1.  Hold NaviTrack® II slik at antennemasten peker utover. 

Sveip antennemasten i antatt retning av sonden mens 

du observerer signalstyrken og lytter til lyden. Signalet 

vil være sterkest når antennemasten peker i retning av 

sonden.

2.  Senk  NaviTrack® II  til  normal  driftsposisjon  (antenne-

masten  loddrett)  og  gå  i  retning  av  sonden.  Når  du 

nærmer  deg  sonden,  vil  signalstyrken  øke  og  lydens 

tonehøyde vil stige.  Bruk signalstyrken og lyden til å 

maksimere signalet.

Jord

Pol

Pol

Ekv

at

or

NaviTrack® II

11

Trinn 2: Lokaliser området

1.  Maksimer signalets styrke. Når det ser ut til å ha nådd sitt 

høydepunkt, plasserer du NaviTrack® II nær bakken over 

punktet med det høye signalet. Merk deg signalstyrken 

og  flytt  deg  fra  punktet  med  det  høye  signalet  i 

alle

retninger.  Flytt  NaviTrack® II  langt  nok  i  alle  retninger 

til å verifisere at signalstyrken synker merkbart  på alle 

sider. Marker punktet med høyest signalstyrke med en 

gul markør. 

2.  Hvis  det  vises  en  stabil  ekvator  på  skjermbildet  når 

du “kommer nærmere”, kan du følges den i retning av 

stigende signalstyrke for å lokalisere sonden. 

Figur 18: Poler og ekvator til en sonde

3.  Hvis det først vises en pol når du “kommer nærmere”, 

kan du lokalisere sonden ved å sentrere på polikonet 

(ikonet  kan  komme  nærmere  mot  sonden  når 

mottakeren nærmer seg den). 

Trinn 3:

Bestemme sondens plassering nøyaktig

Polene   bør vises på begge sider av punktet med maksimalt 

signal, i samme avstand på hver side hvis sonden er plan.  Hvis 

de  ikke  kan  sees  på  skjermbildet  i  punktet  med  maksimal 

signalstyrke, må du flytte deg fra maksimumspunktet vinkelrett 

i forhold til det prikkete linjen (ekvator) til det dukker opp en 

pol. Sentrer posisjonsindikatoren over polen.

Den  prikkete  linjen  representerer  sondens  ekvator. 

Hvis  sonden  ikke  står  på  skrå,  vil  ekvator  krysse 

sonden  ved  maksimal  signalstyrke  og  minimal  dybde.  

MERK:

  det  faktum  at  du  står  på  ekvator,  betyr  ikke  at 

posisjonsindikatoren  er  over  sonden.  Du  må  alltid  verifisere 

lokaliseringen  ved  å  maksimere  signalstyrken  og  markere 

begge polene 

1.  Marker  den  første  polplasseringen  du  finner  med  en 

rød markør. Når du har sentrert på polen, viser displayet 

en dobbeltlinjet indikator som representerer sondens 

retning.

Når posisjonsindikatoren kommer i nærheten av en pol, viser 

apparatet  en  fokuseringsring  sentrert  om  polen  som  tillater 

presisjonssentrering. 

2.  Den  andre  polen  vil  være  like  langt  fra  sondens 

plassering  i  motsatt  retning.  Lokaliser  den  på  samme 

måte og marker den med en rød trekantet markør.

3.  Hvis sonden er plan, skal de tre markørene være rettet 

inn  og  de  røde  polmarkørene  skal  være  like  langt  fra 

den gule sondemarkøren. Hvis dette ikke er tilfelle, kan 

det bety at sonden står på skrå.

Verifiser

.  Det  er  viktig  å  verifisere  sondens  plassering  ved  å 

dobbeltkontrollere informasjonen fra mottakeren.

4.  Dobbeltkontroller. Flytt NaviTrack® II bort fra maksimal 

signalstyrke  for  å  kontrollere  at  signalet  reduseres  på 

alle kanter. Pass på at du flytter enheten langt nok til å 

se en merkbar reduksjon i signalet i hver retning.

Figur 19: Sondelokalisering: Ekvator

5.  Dobbeltkontroller de to polplasseringene.

6.  Se etter at dybdeavlesningen på stedet med maksimal 

signalstyrke er rimelig og konsekvent. Hvis den virker 

altfor dyp eller for grunn, må du kontrollere på nytt om 

det faktisk er 

maksimal

 signalstyrke på dette stedet.

7.  Se  etter  at  polene  og  punktet  med  den  største 

signalstyrken er på linje.

VIKTIG!  –  Husk:  det  at  du  står  på  ekvator  betyr  IKKE  at 

du befinner deg over sonden.

  Merk:  det  at  du  ser  to  poler 

på linje med hverandre på displayet, er ikke en erstatning for 

sentrering over hver pol for seg og markere deres plasseringer 

som beskrevet ovenfor. 

  NaviTrack® II

12

Hvis  du  ikke  kan  se  polene,  må  du  utvide  søket.  Målet  er  et 

punkt med maksimalt signal som svekkes i alle retninger. 

Du  får  størst  nøyaktighet  når  NaviTrack® II  er  plan.

Antennemasten må være loddrett når du markerer polene og 

ekvator, ellers blir lokaliseringen av dem mindre nøyaktig.

Figur 20: Skjermvisning på forskjellige lokaliseringer (sonde)

På polen

På ekvator

På vei mot den andre polen

NaviTrack® II

13

Råd om hvordan du bruker 

apparatet for å lokalisere en sonde

Figur 21: Lokalisere en sonde

Skråstilte sonder

Hvis  sonden  står  på  skrå,  vil  den  ene  polen  nærme  seg  og 

den  andre  fjerne  seg  fra  sonden,  slik  at  sonden  ikke  lenger 

befinner seg midtveis mellom de to polene. Signalstyrken til 

den  nærmeste  polen  blir  mye  sterkere  enn  signalstyrken  til 

den polen som er lengst borte. 

Når  sonden  heller  mot  loddrett,  beveger  en  pol  seg  mot 

et  punkt  like  over  sonden,  og  denne  polen  vil  også  svare  til 

punktet med maksimal signalstyrke. Den andre polen vil ikke 

være  synlig.  Derfor  kan  sonden  fortsatt  lokaliseres,  selv  om 

den står loddrett, slik den kunne gjøre hvis den falt ned i en 

sprekk i røret.    

Det som sees på skjermen når sonden står 

loddrett,

 er en enkelt 

pol i punktet med maksimal signalstyrke.

Det er viktig å være klar over at en sterkt skråstilt sonde kan 

få plasseringen av polene og ekvator til å virke unøyaktig på 

grunn av sondens vinkel, men signalstyrken vil fortsatt lede til 

den beste plasseringen for sonden.

Figur 22: Skråstilt sonde, poler og ekvator

Se etter om høyre pol er nærmere ekvator på grunn av skråstillingen.

Flytende sonder

Noen sonder er konstruert for å skylles ned i eller drive i et rør 

drevet  av  vannstrømmen.  Fordi  disse  sondene  svinger  mye 

friere enn en torpedoformet sonde i et rør, kan de peke i alle 

retninger.   

Dette  betyr  at  ekvator  kan  være  forvrengt  på  grunn  av 

skråstilling, og lokaliseringen av polene kan variere. Den eneste 

garantien for å lokalisere en flytende sonde er maksimering av 

signalstyrken og dobbeltsjekking av at signalet svekkes på alle 

sider av punktet med maksimalt signal.

Normal

Maximum Signal Strength

Tilted

Normal

Skråstilt

Maks.

  NaviTrack® II

14

Måle dybde

NaviTrack® II  måler  dybde  ved  å  sammenligne  styrken  til 

signalet i nederste antenne med signalet i øverste antenne. 

Dybden  måles  korrekt  når  masten  holdes  loddrett  og  den 

nederste antennen berører bakken direkte over signalkilden. 

1.  For  å  måle  dybden  plasserer  du  posisjonsindikatoren 

på bakken, direkte over sonden eller røret. 

2.  Dybden vises i nederste venstre hjørne på NaviTrack® IIs 

skjermbilde.

3.  En  dybdeavlesning  kan  forseres  ved  at  du  trykker  på 

valgtasten under en lokalisering.  

Klipping

Av og til vil signalstyrken være så sterk at mottakeren ikke kan 

behandle hele signalet, en tilstand kjent som “klipping”.  Når 

dette skjer, viser skjermen et varselsymbol 

. Det betyr at 

signalet er særlig sterkt.  Når du lokaliserer et rør, må du bøte 

på  klippingen  hvis  den  fortsetter,  ved  å  redusere  styrken  på 

strømmen  fra  senderen.  Klipping  vil  sannsynligvis  ikke  skje 

ved sondelokalisering, og ville tyde på at mottakeren var svært 

nær sonden.

Aktiv linjeavsøking

Ved aktiv linjeavsøking gjøres linjer under bakken strømførende 

(linjer  som  kan  “føre”  et  elektromagnetisk  signal  (plastrør 

kan  ikke  lokaliseres  på  denne  måten)  med  en  linjesender. 

Dette  aktive  signalet  spores  så  ved  hjelp  av  NaviTrack® II. 

En  linjesender  skiller  seg  fra  en  sonde  ved  at  den  brukes  til 

avsøking av strømsatte linjer istedenfor å fungere som mål for 

en  lokalisering,  slik  en  sonde  gjør.  Linjesendere  strømsetter 

linjene  ved  direkte  tilkopling  til  rørklammer,  ved  direkte 

induksjon av et signal med en klemme, eller ved induksjon av 

signalet med induktive spoler bygget inn i senderen.

1.  Strømsett linjen i henhold til produsentens instruksjo-

ner. Velg senderens frekvens.

Sett frekvensen brukt på NaviTrack® II til samme frekvens som 

brukes på senderen. Pass på at den har et linjeavsøkingsikon. 

Trykk på hovedmenyknappen 

 for å gå tilbake til kartvisnin-

gen.

Figur 23:  Linjeavsøkingsfrekvens  

valgt med frekvensknappen

2.  Observer  nærhetssignalet  for  å  sikre  at  NaviTrack® II 

oppfatter det sendte signalet. Signalet skal nå toppen 

over linjen og falle av på begge sider. 

3.  Når  du  avsøker,  vil  retningen  røret  eller  kabelen  går 

i, vises på skjermen med 2 linjer, en heltrukket og en 

stiplet.  Den stiplete linjen er signalet slik det sees av 

den øverste antennenoden, og den heltrukne linjen er 

signalet slik det sees av den nederste. Vinkelindikatoren 

vil være nær null hvis du står over feltets midtpunkt.

4.  Bruk  nærhetsnummeret,  signalstyrken  og  signal-

avsøkingslinjene  til  å  styre  linjeavsøkingen.  Disse 

tre  informasjonsbitene  frembringes  fra  diskrete 

signalkarakteristikker  for  å  hjelpe  søkeren  å 

bedømme kvaliteten på lokaliseringen. Et signal 

uten 

forvrengning

  avgitt  fra  en  linje  er  sterkest  like  over 

denne  linjen.  Når  du  kan  maksimere  nærhetssignalet 

og  sentrere  signalavsøkingslinjene  på  skjermen,  er 

sjansene  for  en “god”  lokalisering  store.  Du  bekrefter 

en  lokalisering  ved  å  teste  om  dybdeavlesningen  er 

stabil  og  rimelig.  En  måte  å  teste  dybdeavlesningens 

konsistens  på,  er  å  heve  NaviTrack® II  med  et  kjent 

lengdemål  (for  eksempel  nøyaktig  35  cm)  og  se  om 

dybdeindikatoren  øker  like  mye.  Små  variasjoner  kan 

godtas, men hvis dybden ikke endrer seg, eller endrer 

seg  dramatisk,  er  det  en  indikasjon  på  et “forvrengt” 

felt, eller svært lite strøm på linjen. (Som alltid kan du 

bare være absolutt sikker på hvor et anlegg ligger hvis 

du frilegger anlegget og inspiserer det visuelt.)

NaviTrack® II

15

Figur 24: Lokalisering med høy sannsynlighet

FORSIKTIG: 

Se  nøye  etter  signalinterferens  som  kan  gi 

unøyaktige  avlesninger.  Dybdeavlesningene  bør  tolkes  som 

overslag,  og 

faktiske  dybder  må  verifiseres  ved  at  linjen 

frilegges før graving

.

Bruk av linjesender

Under  en  aktiv  linjeavsøking  arbeider  NaviTrack® II  sammen 

med en aktiv linjesenderenhet. Linjesenderen kan koples til på 

tre måter. 

Direkte tilkopling

Den beste måten å kople til en sender på, er vanligvis å kople 

den direkte (metall mot metall) til en ende av et nytterør, en 

avsøkingsledning  eller  kabel  som  skal  undersøkes,  og  sende 

strømmen direkte langs undersøkelsesobjektet.

Klemmetilkopling

Der  en  direkte  tilkopling  ikke  er  mulig,  er  det  ofte  mulig  å 

feste  en  induktiv  klemmekontakt  rundt  lederen  som  skal 

undersøkes, noe som strømsetter den induktivt. For effektivt 

å indusere et signal ved hjelp av en klemme, må linjen være 

av metall og begge linjens ender må være jordet. (Det er ikke 

mulig å indusere et signal i en linje med mindre strømmen kan 

gå i begge retninger.)

Induktiv overføring

Senderen  kan  brukes  på  i  induktiv  modus 

uten

  en  direkte 

tilkopling. Dette krever at du må sikre at senderen er direkte 

over  et  kjent  segment  av  linjen  det  letes  etter,  og  aktivere 

senderens “induktive modus” som vil belyse linjen ved en valgt 

frekvens.  

MERK:

  Les  håndboken  som  følger  med  senderen  du  bruker, 

for å sikre at den er korrekt tilkoplet og jordet, og still den inn 

på riktig frekvens.

Hver  av  disse  metodene  har  sine  fordeler  avhengig  av 

situasjonen. Direkte tilkopling er vanligvis det mest pålitelige 

fordi signalet legges direkte på en kjent linje, men det finnes 

situasjoner der induksjon kan være den eneste løsningen eller 

fungerer bedre.

Passiv linjeavsøking

I  passiv  modus  registrerer  NaviTrack® II  vekselstrøm,  eller  

VS-felter frembrakt av ledninger som allerede fører strøm uten 

at  en  sender  er  tilkoplet.  Nedgravde  strømledninger  avgir 

typisk  ikke  noe  signal  som  kan  avsøkes,  med  mindre  det  er 

strøm  i  ledningene.  For  eksempel  er  det  vanskelig  å  avsøke 

gatelys passivt når det er slått av. Takket være kopling (enten 

via induksjon eller via kapasitans) kan alle linjer av metall i et 

område  strømsettes  passivt.  På  grunn  av  dette  er  det  mulig 

å  lokalisere  linjer  passivt,  men  det  kan  være  vanskelig  å 

identifisere 

hvilken

 linje posisjonsindikatoren avsøker.

 ADVARSEL:

  Ved  passiv  lokalisering,  eller  når  signalene  er 

ekstremt svake, vil dybden generelt sett avleses for DYPT, og 

den faktiske negravningsdybden kan være MYE grunnere.

1.  Velg  en  passiv  VS-avsøkingsfrekvens  med  ikonet  for 

passiv linjeavsøking.

Figur 25: Frekvens for passiv avsøking på 60 Hz

2.  NaviTrack® II  har  to  frekvensinnstillinger  for  passiv  

VS-sporing.  Disse  er  50  Hz  og  60  Hz.  De  identifiseres 

med strømikonet. 50 Hz og 60 Hz reagerer på harmonisk 

svingning av vanligvis brukte VS-frekvenser.  Europeiske 

installasjoner er typisk 50 Hz.

Når  du  avsøker  passivt,  er  det  viktig  å  huske  at  T’er,  kurver, 

andre ledere i nærheten og metallmasser i nærheten 

kan

 føre til 

forvrengning av feltet, noe som krever nærmere undersøkelse 

av dataene for å fastsette beliggenheten til søkeobjektet.

Generelt  sett  er  passiv  avsøking  den  minst  effektive 

løsningen.

  NaviTrack® II

16

Betjeningstips for linjeavsøking  

•

  NaviTrack® II  identifiserer  raskt  forvrengte  felt.  Hvis 

linjene  ikke  er  sentrert  på  kartet  og  nærhetssignalet 

eller  signalstyrken  er  maksimert,  skaper  forvrengning  et 

komplekst  snarere  enn  et  sirkulært  felt.  Slik  forbedrer  du 

avsøkingskretsen:

a)  Prøv å senke frekvensen du bruker.

b)  Flytt  grunnstolpens  posisjon  bort  fra  linjen  som 

avsøkes.

c)  Kontroller at linjen ikke samtidig er knyttet til et annet 

anlegg.  Du  må  bare  demontere  felles  forbindelser 

hvis det er trygt å gjøre det.

d)  Flytt senderen til et annet punkt på linjen og prøv å 

foreta avsøkingen i motsatt retning (B til A istedenfor 

A til B).

•

  Hvis  linjene  ikke  vil  sentreres,  eller  hvis  de  flytter  seg 

tilfeldig  over  skjermen,  er  det  mulig  at  NaviTrack® II  ikke 

får inn et klart signal.  Dybde- og nærhetssignalet kan også 

rulle opp og ned under slike forhold. 

a)  Kontroller senderen for å se om den fungerer og er 

godt jordet. 

b)  Test kretsen ved å peke den nederste antennen mot 

en av senderens tilførselsledninger. 

c)  Kontroller  at  NaviTrack® II  og  senderen  er  i  drift  på 

samme frekvens.

d)  Prøv forskjellige frekvenser. Start med den laveste og 

fortsett til linjen fanges opp på pålitelig vis.

e)  Omplasser  jordforbindelsen  for  å  få  en  bedre  krets. 

Kontroller at det er nok kontakt (grunnstolpen er dyp 

nok), særlig på tørr jord.

•

  Mens  du  avsøker,  skal  signalet  maksimere  og  dybden 

minimere  seg  på  samme  sted  som  linjene  sentreres  på 

displayet.  Hvis  dette  ikke  er  tilfellet,  kan  anlegget  skifte 

retning, eller det kan opptre andre koplede signaler.

•

  Høyere  frekvenser  lekker  lettere  over,  men  kan  være 

nødvendige for å hoppe over brudd i avsøkingsledninger 

eller  forbigå  isoleringskoplere.  Hvis  linjen  ikke  er  jordet  i 

den fjerne enden, kan høyere frekvenser være den eneste 

måten å gjøre linjen synlig på (se Figur 37).

•

  Når du bruker senderen induktivt, må du passe på å begynne 

lokaliseringen omtrent 10 meter unna for å unngå “direkte 

kopling”,  også  kjent  som  luftkopling  eller  “luftlås”.  Dette 

skjer  når  NaviTrack® II  fanger  opp  signalet  fra  senderen 

direkte gjennom luften og ikke fra linjen som skal avsøkes. 

Du  tester  for  luftkopling  ved  å  peke  med  NaviTrack® II 

direkte mot senderen. Hvis signalstyrken øker, er senderen 

for nær mottakeren til at du kan avsøke nøyaktig.

•

  Mens  du  avsøker,  fungerer  kartvisningen  best  under 

følgende vilkår:

1.  Linjen er plan

2.  NaviTrack® II Locator er over nivået til anlegget som 

søkes

3.  Antennemasten  til  NaviTrack® II  holdes  omtrent 

loddrett

Hvis disse vilkårene ikke tilfredsstilles, må du legge særlig vekt 

på å maksimere nærhetssignalet og signalstyrken. 

Generelt  sett:  hvis  NaviTrack® II  brukes  i  en  sone  over  linjen 

som  søkes,  innenfor  et  sveipeområde  på  ca.  to  av  linjens 

“dybder”, vil kartet være nyttig og korrekt. Vær klar over dette 

når du bruker kartet hvis det du søker etter eller linjen ligger 

svært grunt. Det nyttige søkeområdet for kartet kan være lite 

hvis linjen ligger ekstremt grunt.

Måle dybde

NaviTrack® II  måler  dybde  ved  å  sammenligne  styrken  til 

signalet i nederste antenne med signalet i øverste antenne. 

Dybden  måles  korrekt  i  et  felt  uten  forvrengning  når  den 

nederste antennen berører bakken direkte over signalkilden. 

1.  For  å  måle  dybden  plasserer  du  posisjonsindikatoren 

på bakken, direkte over sonden eller røret.  

2.  Dybden  vises  i  det  nederste  venstre  hjørnet.  En 

dybdeavlesning  kan  forseres  ved  at  du  trykker  på 

valgtasten. 

Klipping

Av og til vil signalstyrken være så sterk at mottakeren ikke kan 

behandle hele signalet, en tilstand kjent som “klipping”.  Når 

dette skjer, viser skjermen et varselsymbol.  Det betyr at signalet 

er særlig sterkt.  Hvis klippingen fortsetter, kan dette bøtes på 

ved at du reduserer styrken på strømmen fra senderen.

MERK:

  I  linjeavsøkingsmodus  vil  trykk  på  valgtasten  forsere 

en  dybdeavlesning  og  tvinge  vinkelindikatoren  til  å  skifte  til 

strøm. Hvis lyden er slått på, vil den også resentrere lydtonen.

NaviTrack® II

17

Menyer og innstillinger

Hvis du trykker på menytasten, får du opp en serie med valg 

som lar den enkelte operatør konfigurere NaviTrack® II. 

Endring av dybdeenheter 

NaviTrack® II kan vise dybde målt i fot eller meter. For å endre 

disse innstillingene må du utheve valg av enheter på menyen 

og trykke på valgtasten for å hoppe mellom fot og meter.

Figur 26: Valg av enheter (fot/meter)

Automatisk motlys   

En lysdetektor som er bygget inn i øverste venstre hjørne av 

tastaturet, registrerer lave lysnivåer. Motlyset kan forseres på 

ved at du blokkerer lyset til denne føleren. 

Det  automatisk  LCD-motlyset  er  fabrikkinnstilt,  slik  at  det 

bare  slår  seg  på  under  relativt  mørke  forhold.  Dette  er  for  å 

spare  batteriene.  Når  batteriene  er  i  ferd  med  å  gå  tomme, 

vil  motlyset  være  dempet.  Mot  slutten  av  batteriets  levetid, 

fungerer motlyset på meget lavt nivå for å spare batteriene.

Hvis du ville stille apparatet inn slik at motlyset alltid er slått 

av, uthever du lyspæreikonet på menyens verktøysseksjon og 

trykker  på  valgtasten  for  å  hoppe  mellom  Auto,  alltid  PÅ  og 

alltid AV. 

Figur 27: Stille inn motlysmodus (På/Av/Auto)

LCD-kontrast   

Når du velger denne ved å trykke på valgtasten, kan du justere 

kontrasten.  Bruk  opp-  og  ned-pilene  til  å  gjøre  skjermbildet 

lysere eller mørkere.

Figur 28: Innstilling av kontrast

Figur 29: Øking/reduksjon av kontrast

  NaviTrack® II

18

Meny for skjermelementer 

Valg  av  ikonet  som  viser  to  små  displayer,  vil  hente  frem 

displayets  valgmeny,  enten  for 

  avsøkings-  eller 

sondemodus. Denne kontrollen brukes til å slå skjermelementer 

på og av.  NaviTrack® II leveres med noen av elementene slått 

av for å gjøre det enkelt.  Hvis du vil slå et element på eller av, 

trykker du på opp- eller ned-pilen for å 

utheve

 valget, deretter 

bruker  du 

valgtasten

  til  å 

krysse av

  eller 

fjerne avkrysningen

  i 

ruten. Avkryssede skjermelementer slås på for valgt modus.

Figur 30: Skjermelementer (sondemodus)

Valgfrie funksjoner

Avanserte  funksjoner  i  NaviTrack® II  kan  slås  på  når  du 

bruker menytasten til å vise menytreet. Velg valgmenyen for 

skjermelementer (for skjermelementer – beskrevet på side 18) 

eller menyen for frekvensvalg (for å aktivere andre frekvenser 

– beskrevet på side 8). 

Valgfrie funksjoner

 omfatter:

Figur 31: Veddeløpsbane med vannmerke og peker

  • 

Vannmerke

Vannmerket  er  en  markør  som  vises  i  den  ytre  ringen  på 

displayet.  Det  er  en  grafisk  fremstilling  av  høyest  nådde 

signalstyrke.    Det  “jages”  av  en  massiv  peker  som  viser 

gjeldende signalstyrke. 

Hvis signalstyrkens peker går høyere enn vannmerket, flytter 

vannmerket seg tilsvarende for å vise det nye høyeste nivået 

grafisk.  Det  er  normalt  slått  av,  men  kan  slås  på  menyen  for 

valg av displayelementer.

Figur 32: Displayet viser “intet signal”

  • 

Ikon for intet signal 

Når  NaviTrack® II  ikke  tar  inn  noe  meningsfylt  signal  på  den 

valgte frekvensen, viser apparatet modustegnet med en linje 

trukket  gjennom,  noe  som  viser  at  det  ikke  fanges  opp  noe 

signal.    Dette  reduserer  forvirringen  med  å  forsøke  å  tolke 

tilfeldig støy som noen posisjonsindikatorer viser når det ikke 

er noe signal.

Figur 33: Signalstyrken sentrert

  • 

Funksjon for sentrering av signalstyrke

Hvis  du  slår  alternativet  på  på  skjermbildet  med  menyvalg, 

vil  dette  få  tallet  som  representerer  signalstyrken,  til  å  vises 

midt i displayområdet 

hver gang det ikke er noe nærhetssignal 

tilgjengelig

.  Dette  kan  skje  når  signalet  er  svakt.  Når  et 

nærhetssignal blir tilgjengelig igjen, går tallet for signalstyrken 

tilbake til det nederste høyre hjørnet av skjermen som vanlig. 

(Kun i modus for linjeavsporing.)

NaviTrack® II

19

• 

Informasjonsskjermbilde

Informasjonsskjermbildet  vises  nederst  på  listen  med  meny-

valg.  Hvis  du  trykker  på  valgknappen,  vises  det  informasjon 

om posisjonsindikatoren, inklusive programvareversjon, mot-

takerens serienummer og dens kalibreringsdato.  

Hvis du tryk-

ker på velg enda en gang, vises alternativet Gjenopprett  

fabrikkinnstillinger.

  • 

Gjenopprett fabrikkinnstillinger 

Dette alternativet slås på ved at du velger den avkryssede ruten 

(√).  Hvis  du  velger “X”-alternativet,  vil  gjeldende  innstillinger 

ikke bli endret.

Figur 34: Standardinnstillinger gjenopprettet  

(modus for linjeavsøking)

Trykker  du  på  menytasten  uten  å  endre  noen  av 

avkrysningsrutene, forlater du alternativet og lar tingene være 

som de er.

  • 

Demping av lyd > 99’ 

Dette  alternativet  gjør  det  mulig  å  dempe  lyden  automatisk 

når dybden er større enn 99 fot. Hvis det ikke er krysset av, vil 

lyden ikke bli dempet automatisk.

Menytre

Følgende  grafikk  viser  alternativene  og  kontrollene  som  er 

bygget  inn  i  menyene  på  NaviTrack® II.  Hvis  du  trykker  på 

menytasten fra det aktive skjermbildet, flytter du displayet til 

toppen av menytreet. Bruk piltastene til å gå gjennom valgene. 

Hvis du trykker på valgtasten når et valg er uthevet, får du se 

undermenyen.  Hvis du trykker på menytasten mens du står i 

en undermeny, går du opp et nivå. Trykk på valgtasten for å slå 

avkrysningsruter på og av.

Aktiverte frekvenser

Sonde 

Linjeavsøking 

Strøm (passiv sporing)

Måleenheter

Fot/meter

Alternativer for motlys

På/Av/Auto

LCD-kontrast  

Øke/redusere

Vise valg av elementer 

(kryss av på/av)

Avsøkingsmodus 

Sondemodus

Vannmerke

Indikator for intet signal

Lydsignaler

Sentrer signalstyrke*

Signalstyrke

Vinkelindikator

Demp > 99’

Avsøkingslinjer*

*=Kun display for linjeavsøking

Frekvensvalg 

 (kryss av på/av) 

Sonde 

16 Hz, 512 Hz, 640 Hz, 850 Hz, 8 kHz,  

16 kHz, 33 kHz

Linjeavsøking 

128 Hz, 1 kHz, 8 kHz, 33 kHz, 200 kHz,  

262 kHz

Strøm 

50 Hz, 60 Hz

Informasjonsmenu

Gjenopprett standardinnstillinger  

(kryss av ja/nei)

  NaviTrack® II

20

Vedlegg: En bedre måte å lokalisere 

på

NaviTrack® II er en profesjonell posisjonsindikator som brukes 

til å avsøke nedgravde linjer, rør, kabler og lokaliseringssonder. 

NaviTrack® II  benytter  rundstrålende  antenner  og  avansert 

behandling  til  å  lokalisere  sonder  og  avsøke  nedgravde 

anleggslinjer  raskt,  nøyaktig  og  enkelt.  Apparatet  har  en 

rekke  funksjoner  som  betyr  et  betydelig  fremskritt  for 

lokaliseringskunsten.

NaviTrack® II gir operatøren et bilde av situasjonen i omgivel-

sene mens mottakeren beveger seg langs målområdet og gjør 

det lettere å forstå hvor det elektromagnetiske feltet til den av-

søkte linjen befinner seg. Det viser hvordan linjen eller sonden 

som  skal  lokaliseres,  ligger.  Med  fullstendig  informasjon  kan 

en operatør forstå hvordan det forholder seg under bakken og 

løse  kompliserte  situasjoner,  unngå  unøyaktig  markering  og 

raskere finne rett linje eller kabel.

Det NaviTrack® II gjør

NaviTrack® II  brukes  over  bakken  til  å  registrere  og  avsøke 

elektromagnetiske felt som avgis under bakken eller av skjulte 

linjer  (elektriske  ledere  som  ledninger  og  rør  av  metall)  eller 

sonder (radiosendere som sender aktivt). 

Når  feltene  ikke  er  forvrengt,  gir  informasjonen  fra  de 

registrerte feltene et nøyaktig bilde av det nedgravde objektet. 

Når  situasjonen  kompliseres  på  grunn  av  interferens  fra  mer 

enn en linje eller andre faktorer, gir NaviTrack® II et display med 

opplysninger som viser flere målinger av det oppdagede feltet. 

Disse dataene kan gjøre det lettere å forstå hvor problemet er 

ved å gi indikasjoner på om en lokalisering er god eller dårlig, 

tvilsom eller pålitelig. Istedenfor bare å legge maling på galt 

sted  kan  en  søker  se  klart  når  en  vanskelig  lokalisering  må 

revurderes. 

NaviTrack® II gir mer av den kritiske informasjonen en operatør 

trenger for å forstå hvor anlegget han leter etter, befinner seg.

Det apparatet ikke gjør

NaviTrack® II lokaliserer ved å registrere elektromagnetiske felt 

som omgir ledende objekter. Det registrerer ikke objekter under 

bakken  direkte.  Apparatet  gir  mer  informasjon  om  feltenes 

form,  orientering  og  retning  enn  andre  posisjonsindikatorer, 

men det tolker ikke denne informasjonen på magisk vis eller 

gir virkelig røntgensyn.  

Et  forvrengt,  komplekst  felt  i  støyende  omgivelser  kan  bare 

analyseres  korrekt  hvis  du  tenker  gjennom  problemet  på  en 

intelligent  måte.  NaviTrack® II  kan  ikke  endre  resultatene 

av  en  vanskelig  lokalisering,  selv  om  apparatet  viser  all 

informasjon  om  disse  resultatene.  En  god  operatør  kan 

ved  hjelp  av  opplysningene  fra  NaviTrack® II  forbedre 

lokaliseringsresultatene  ved  å  “gjøre  kretsen  bedre”,  skifte 

frekvens,  jord  eller  endre  senderens  plassering  på  linjen  det 

letes  etter.  Dette  gir  søkeren  en  bedre  sjanse  til  å  få  riktig 

resultat første gang. 

Fordeler ved den rundstrålende antennen

I  motsetning  til  enkeltspolene  som  brukes  i  mange  enkle 

posisjonsindikatorer,  oppdager  den  rundstrålende  antennen 

felt langs tre separate akser og kan kombinere disse signalene 

til  et “bilde”  av  den  tilsynelatende  styrken,  orienteringen  og 

retningen  til  et  felt.  Rundstrålende  antenner  har  åpenbare 

fordeler:

Kartvisningen

Kartvisningen  aktivert  av  den  rundstrålende  antennen  gir 

et  grafisk  overblikk  over  signalets  karakteristikker  og  et 

fugleperspektiv  på  signalet  under  bakken.  Det  brukes  som 

en  veiledning  for  avsøking  av  linjer  under  bakken,  og  det 

kan  brukes  til  å  bestemme  beliggenheten  til  sonder  på  en 

bedre måte. Det kan også brukes til å gi mer informasjon for 

komplekse lokaliseringer. 

Bruken  av  linjer  (som  representerer  signalene  registrert  av 

øverste  og  nederste  antenne)  gir  søkeren  en  grafisk  metode 

for  å  se  hvor  han  befinner  seg,  og  hvor  anlegget  eller 

sonden det letes etter, ligger. På samme tid gir displayet alle 

opplysninger  som  trenges  for  å  forstå  hva  det  er  som  skjer 

med  feltet  som  lokaliseres  –  dets  signalstyrke,  kontinuerlig 

avstand,  vinkel  og  nærhet  til  målobjektet.  Informasjon  som 

er  tilgjengelig  på  et  bestem  tidspunkt  på  NaviTrack® II,  ville 

kreve  flere  prøveavlesninger  med  noen  konvensjonelle 

posisjonsindikatorer.  Et  forvrengt  eller  sammensatt  felt  ville 

være  enklere  å  tolke  når  alle  opplysninger  er  samlet  på  et 

enkelt display, slik de er med NaviTrack® II.

NaviTrack® II

21

Orientering mot signalet

På  grunn  av  de  mange  signalene  som  behandles  av  de  to 

rundstrålende  antennene,  blir  målobjektets  signal  alltid 

sterkere  etter  hvert  som  mottakeren  kommer  nærmere 

målobjektet. Det spiller ingen rolle for signalstyrken hvordan 

du holder enheten. Brukeren kan nærme seg fra alle retninger 

og behøver ikke å vite hvor røret eller ledningen ligger.

Lokalisering av sonder

Brukt  med  en  sonde  eliminerer  NaviTrack® II  nuller  og 

”spøkelsestopper”.  En  konvensjonell  posisjonsindikator  ser 

ofte et signal øke fulgt av et null (bedre beskrevet som ingen 

signalregistrering  på  antennen),  og  deretter  en  topp.  Dette 

kan  forvirre  operatøren,  særlig  hvis  vedkommende  tolker  en 

liten topp som målobjektet. 

Figur 35: Signalet fra en sonde som  

“sett” av en konvensjonell posisjonsindikator

Hovedtoppen er i midten, og det er to falske topper 

på hver side av de to nullene.

NaviTrack® II  bruker  bare  en  topp  for  å  trekke  brukeren  mot 

målobjektet. Å finne en sonde ved hjelp av signalstyrken er en 

svært direkte prosess.

Figur 36: Signal som “sett” av NaviTrack® II

Du kan bare bevege deg “oppover” mot maksimalt 

signal.

Nærhetssignal

NaviTrack® IIs  nærhetssignal  er  en  ny  informasjonsbit  –  et 

verktøy  som  hjelper  deg  å  sentrere  posisjonsindikatoren 

på  linjen  du  leter  etter.  Det  forteller  operatøren  hvor  nær 

instrumentet  er  målobjektet.  Bruk  av  nærhetssignalet  i  en 

lokalisering  gir  en  mer  definert  topp  enn  bruk  av  enkel 

signalstyrke.

Nærhetssignalet er basert på sammenligning av informasjon 

som  registreres  av  to  rundstrålende  antenner  i  øverste  og 

nederste node på NaviTrack® II.  NaviTrack® II gir et umiddelbart, 

integrert  bilde  av  feltforhold  på  et  gitt  tidspunkt  og  en  gitt 

beliggenhet langs linjeavsøkingen. 

“Informasjonsbasert” lokalisering

På grunn av NaviTrack® IIs avanserte behandling og display viser 

informasjonen fra NaviTrack® II klart når en god lokalisering er 

sikker og når en lokalisering er tvilsom.

En god operatør kan forstå bildet av forholdene under bakken 

med  mye  mindre  anstrengelse  ved  å  bruke  den  kombinerte 

informasjonen fra:

•

  Nærhetssignalet/signalstyrken

•

  Signalavsøkingslinjene fra hver antenne

•

  Kontinuerlige dybdeindikasjoner

Disse  indikatorene  viser  hva  antennene  “registrerer”  når  de 

beveger  seg  gjennom  feltet.    Dette  signaliserer  når  et  felt 

trekkes  eller  skyves  ut  av  form  på  grunn  av  interferens  fra 

andre linjer eller objekter i nærheten, fordi hver indikator vil 

være i utakt med de andre indikatorene når det foreligger en 

betydelig  forvrengning.  Når  operatøren  vet  at  det  foreligger 

forvrengning,  kan  han  velge  å  gjøre  noe  for  å  redusere 

den  eller  i  det  minste  gjøre  rede  for  den.  (For  eksempel  blir 

dybdeavlesning i forvrengte felt av tvilsom verdi.)

En  annen  fordel  ved  å  ha  mer  informasjon,  er  at  verifisering 

av at en lokalisering er god.  Hvis alle indikatorene stemmer 

overens og virker rimelige, kan du føle en mye større grad av 

tillit til en lokalisering. 

Falske spissverdier

Nuller

Spissverdi

Spissverdi

  NaviTrack® II

22

Slik får du mest mulig ut av 

The NaviTrack® II 

Grunnfunksjonene  til  NaviTrack® II  gjør  at  du  raskt  kan  lære 

å  bruke  apparatet.  Men  instrumentet  har  også  avanserte 

funksjoner  som  gjøre  det  langt  enklere  å  lokalisere  under 

vriene forhold hvis operatøren forstår hva de viser ham.

Mer om informasjonsbasert lokalisering

Den normale formen på et felt rundt en lang leder som f.eks. et 

rør eller en kabel, er sirkulært. Når du befinner deg over sentrum 

av et sirkulært felt, kan du vente deg følgende indikasjoner:

•

  Maksimal signalstyrke

•

  Maksimalt nærhetssignal (modus for linjeavsøking)

•

  Sentrerte avsøkingslinjer

•

  En rimelig og konsistent dybdeavlesning

•

  Tonehøyde  og  volum  vil  øke  til  de  maksimerers  over 

linjen.

Den  erfarne  operatøren  lærer  seg  å  “se”  bakkesituasjonen 

ved  å  vite  hvordan  de  forskjellige  informasjonsbitene  som 

NaviTrack® II  gir,  forholder  seg  til  hverandre.  Mens  en  enkel, 

ukomplisert  lokalisering  av  et  sirkulært  felt  går  raskt  og  lett, 

kan avsøking av en linje som ligger nær andre store ledere som 

kraftlinjer, telefonlinjer, gassledninger eller til og med nedgravd 

skrapmetall  føre  til  spørsmål  som  bare  kan  besvares  korrekt 

ved at all tilgjengelig informasjon tas med i betraktningen.

Ved  å  sammenligne  signalets  styrke,  vinkel,  nærhetssignal, 

signalets avsøkingslinjer og dybde kan en operatør se i hvilken 

retning feltet forvrenges. Sammenligning av feltinformasjonen 

med en informert oversikt over bakkeforholdene og kjennskap 

til hvor transformatorer, målere, koplingsbokser, mannhull og 

andre indikatorer befinner seg, kan gjøre det enklere å forstå 

hva  det  er  som  forårsaker  forvrengningen  av  feltet.  Særlig 

i  kompliserte  situasjoner  er  det  viktig  å  huske  at  den  eneste 

garantien  for  lokalisering  av  en  bestemt  linje  eller  et  rør  er 

faktisk inspeksjon, som f.eks. ved å grave et hull i bakken.

Sammensatte eller komplekse felt gir forskjellige indikasjoner 

på NaviTrack® II som viser hva det er som skjer.

•

  Uoverensstemmelse mellom avsøkingslinjer

•

  Selvmotsigende eller urealistisk dybdesignal

•

  Fluktuerende tilfeldige indikasjoner (også forårsaket av 

et svært svakt signal)

•

  Selvmotsigende  nærhetssignal  (modus  for  linjeavsø-

king)

•

  Signalstyrken maksimeres mot en av lederens sider

Merknader om nøyaktighet

Målinger  av  dybde,  nærhet  og  signalstyrke  er  avhengig  av 

at  NaviTrack® II  tar  inn  et  sterkt  signal.  Husk  at  NaviTrack® II 

brukes over bakken til å registrere elektromagnetiske felt som 

avgis av linjer under bakken (elektriske ledere som ledninger 

og rør av metall) eller sonder (radiosendere som sender aktivt). 

Når feltene er enkle og ikke forvrengt, er informasjonen fra de 

registrerte feltene representativ for det nedgravde objektet.

Hvis disse feltene er forvrengt, og det er flere felt som virker på 

hverandre, vil det føre til at NaviTrack® II ikke lokaliserer disse 

nøyaktig. Lokalisering er ikke en eksakt vitenskap. Den krever at 

operatøren bruker sin dømmekraft og ser etter all informasjon 

som er tilgjengelig i tillegg til avlesningene på instrumentet.  

NaviTrack® II  gir  brukeren  flere  opplysninger,  men  det  er 

opp  til  operatøren  å  tolke  denne  informasjone  riktig.  Ingen 

produsent  av  søkere  vil  hevde  at  en  operatør  utelukkende 

skal følge informasjon fra deres instrument. En klok operatør 

behandler  informasjonen  han  får  som  en  delvis  løsning  på 

lokaliseringsproblemet og kombinerer den med sin kunnskap 

om  omgivelsene,  om  praksis  i  forbindelse  med  anlegg,  om 

visuell  observasjon  og  sitt  kjennskap  til  instrumentet  for  å 

komme frem til en informert konklusjon.

Man  skal 

ikke

  anta  at  lokaliseringen  er  nøyaktig  under  visse 

forhold:

•

Når  det  er  andre  linjer  eller  anlegg  i  området.

“Overlekking”  fører  til  forvrengte  felt  og  vil  utheve  andre 

linjer enn den linjen det letes etter. Bruk lavere frekvenser 

når det er mulig, og eliminer alle forbindelser mellom de to 

linjene.

Figur 37: Overlekking

•

Når det er T’er, vendinger eller forgreninger på linjen.

Når du følge et klart signal som plutselig blir tvetydig, kan 

du prøve å søke i en sirkel på ca. 5-6 m rundt det siste kjente 

punktet for å se om signalet kommer tilbake igjen. Dette 

kan avsløre en forgrening, et ledd eller en annen endring 

på  linjen.  Vær  oppmerksom  på  “forgreningsmuligheter” 

eller plutselige retningsendringer i anlegget du avsøker.

NaviTrack® II

23

•

Når  signalstyrken  er  lav.

  Du  må  ha  et  sterkt  signal  for 

nøyaktig  lokalisering.  Et  svakt  signal  kan  forbedres  ved  å 

endre  kretsens  jording,  frekvens  eller  senderforbindelse. 

En klok søker vet også at isolering gir et bedre signal. Slitt 

eller  skadet  isolering,  blottlagte  konsentriske  kabler  og 

jernrør eksponert for jord vil kompromittere signalstyrken 

på grunn av lekkasjer til bakken.

•

Jording  i  fjern-enden

  vil  endre  signalstyrken  betydelig. 

Der jording i fjern-enden ikke kan etablereres, vil en høyere 

frekvens gi et sterkere signal. Forbedring av jordforholdene 

for lokaliseringskretsen er et av de viktigste botemidlene 

mot et dårlig signal.

•

Når  jordforholdene  varierer.

  Ekstreme  fuktforhold, 

når  det  enten  er  for  tørt  eller  altfor  mettet,  kan  påvirke 

målingene.  For  eksempel  vil  bakke  som  er  mettet  med 

saltvann  skjerme  signalet  i  alvorlig  grad  og  være  svært 

vanskelig å lokalisere i, særlig ved høye frekvenser. Men har 

du vann på svært tørr jord rundt en grunnstolpe, kan dette 

forbedre signalet vesentlig.

•

I nærvær av store metallobjekter.

 Hvis du for eksempel 

bare går forbi en parkert bil under en avsøking, kan dette 

føre  til  en  uventet  økning  i  signalstyrken,  men  denne 

går  tilbake  til  normalt  når  du  har  passert  objektet  som 

forvrenger  signalet.  Denne  effekten  er  sterkere  ved  høye 

frekvenser,  som  er  mer  villige  til  å  “kople”  seg  til  andre 

objekter.

En mottaker kan ikke endre de underliggende forholdene for 

en vanskelig lokalisering, men skifte av frekvens, jordforhold, 

senderlokalisering  eller  isolering  av  den  søkte  linjen  fra 

felles  bakkeforhold  kan  endre  resultatene  ved  å  skape  en 

bedre  jordforbindelse,  unngå  signaldelinger  eller  redusere 

forvrengning. Andre mottakere vil angi at de kan være over en 

linje, men de har mindre evne til å fortelle ham om 

kvaliteten 

på lokaliseringen.  

NaviTrack® II gir 

mer informasjon.

  Hvis alle indikatorer er rettet 

inn og stemmer overens, kan du gjøre markeringer med større 

sikkerhet.    Hvis  feltet  er  forvrengt,  vises  dette  med  en  gang.  

Dette gjør det mulig for operatøren å gjøre noe for å isolere 

den  søkte  linjen,  endre  jordingen,  tilkoplingspunktet,  flytte 

senderen eller skifte frekvensen for å få bedre mottaksforhold 

med  mindre  forvrengning.  For  å  være  ekstra  sikker  kan  du 

treffe tiltak for å inspisere situasjonen, som f.eks. ved å be om 

at det graves et hull i bakken. 

Til  syvende  og  sist 

  er  den “aller  viktigste”  komponenten  i 

lokaliseringsoppgaven  operatøren.  NaviTrack® II  gir  en  søker 

en  makeløs  mengde  informasjon  som  gjør  ham  i  stand  til  å 

treffe den riktige beslutningen raskt og nøyaktig.

Vedlikehold av NaviTrack® II

Transport og oppbevaring

Før  transport  må  du  kontrollere  at  enheten  er  slått  av  for  å 

spare batteriet. 

Under transport må du kontrollere at enheten er sikret og ikke 

spretter omkring eller rammes av løst utstyr.

NaviTrack® II må oppbevares på et kjølig og tørt sted. 

MERK:

  Hvis  du  vil  oppbevare  NaviTrack® II  i  lengre  tid,  må 

du ta ut batteriene. Hvis du skal frakte NaviTrack® II, må du ta 

batteriene ut av enheten.

Installere/bruke tilbehør

NaviTrack® II leveres også med markører som kan brukes til å 

markere lokaliseringer av poler eller sonder over bakken. Det 

er to (2) røde markører til å markere polene med og en (1) gul 

markør til å markere sonden med. Markørene kan også brukes 

til  å  markere  punkt  midlertidig  for  å  komme  tilbake  til  dem 

mens du ser etter et målområde eller avsøker en linje.

Hvis  du  trenger  mer  hjelp,  kan  du  kontakte  forhandleren, 

servicesenteret 

eller 

Ridge 

Tool 

Europe 

direkte  

(++  32/16.380.211).  Reservedeler  kan  bestilles  fra  RIDGID-

forhandleren.

  NaviTrack® II

24

Vedlikehold og renhold

ADVARSEL

1.  Bruk en fuktig klut og litt mildt rengjøringsmiddel til å 

holde NaviTrack® II ren. Ikke dypp den i vann.

2.  Når du gjør apparatet rent, må du ikke bruke skrapende 

verktøy eller skuremidler, da disse setter skrapemerker 

på  displayet  som  ikke  lar  seg  fjerne.  DU  MÅ  ALDRI 

BRUKE LØSEMIDLER til å rengjøre noen del av systemet. 

Stoffer som aceton og andre skarpe kjemikalier kan føre 

til at dekselet sprekker.

Finne komponenter med feil

Se veiledningen for feilsøking på side 26 hvis du vil ha forslag 

om  feilsøking.  Om  nødvendig  kan  du  kontakte  forhandleren 

eller Ridge Tools servicestasjon. 

Service og reparasjon

ADVARSEL

Instrumentet  må  bringes  til  et  av  RIDGIDs  uavhengige 

autoriserte  servicesentre  eller  sendes  tilbake  til  fabrikken. 

Alle reparasjoner som utføres av Ridges serviceavdelinger, har 

garanti mot mangler i materiale og utføring.

NaviTrack® II

25

Ikoner og symboler

Figur 38: Ikoner og symboler

TASTATURIKONER

Menynavigasjon

Menyvalg 

Sondemodus: Forsere dybde/resentreringslyd 

Modus for linjeavsøking, forser dybde, forser strøm, resentrer lyd 

Signalstyrkens nærhetsinnstilling: forser kart på

Menynavigasjon

Strøm PÅ/AV

Menytast

Frekvenstast

Lydtast

DISPLAYIKONER (forts.)

Lydstyrke

Batternivå

Advarsel om lavt batteri (blinker)

Styrke på analogt signal

Maksimal styrke på analogt signal

Ingen sonde

Ingen avsøking

Signal fra øverste antenne

Signal fra nederste antenne

Signalklipping

DISPLAYIKONER

Sondefrekvens

Aktiv avsøkingsfrekvens

Nærhet

Signalstyrke

Avstand (dybde)

2D vannrett feltvinkelindikator

Vannrett vinkelindikator

Polikon

Sondens ekvatorlinje

MENYIKONER

Tilbakestilling til 

fabrikkinnstillinger

Menyens  

avkrysningsboks

Verktøymenyen

Motlysinnstillinger

Justering av  

skjermkontrast

Skjermoppsett

Menyoppsett

Informasjonsskjerm

Teller for tidsavbrudd,  

meny

Gå opp ett nivå  

(trykk på menytasten)

  NaviTrack® II

26

Veiledning for feilsøking

PROBLEM

SANNSYNLIG LOKALISERING AV FEIL

NaviTrack® II låser seg 

under bruk.

Slå enheten av og så på igjen.  Ta ut batteriene hvis enheten ikke vil slå seg av.  Hvis det er lite 

strøm på batteriene, må du skifte dem.

Mens du avsøker, 

“hopper” linjene 

over hele skjermen i 

kartvisningen.

Dette viser at NaviTrack® II ikke plukker opp signalet, eller at det foreligger interferens.

Kontroller at senderen er godt tilkoplet og jordet. Rett NaviTrack® II mot begge ledere for å 

kontrollere at det er en komplett krets.

Prøv en høyere frekvens, eller å kople apparatet til et annet punkt på linjen, eller å skifte til induktiv 

modus.

Prøv å bestemme kilden for eventuell støy og eliminer den. (Bundet jording, osv.)

Linjene “hopper” over 

hele skjermen mens du 

lokaliserer en sonde.

Kontroller batteriene i sonden for å se om de fungerer.

Sonden kan være for langt borte. Prøv å starte med sonden nærmere om mulig, eller ta et nytt søk 

i området.

Verifiser signalet ved å plassere den nederste antennen in nærheten av sonden.  

MERK 

– Sonder har problemer med å sende ut signaler gjennom linjer laget av støpejern og 

smidig jern.    

Avstanden mellom 

sonden og polene er 

ikke den samme.

Sonden kan stå på skrå, eller det kan være en overgang fra støpejern til plast.

Enheten opptrer 

underlig, lar seg ikke 

slå av.

Batteriene kan være i ferd med å gå tomme. Sett inn nye batterier og slå apparatet på.

Displayet er helt mørkt 

eller helt lyst når det slås 

på.

Slå enheten av og så på igjen.

Juster LCD-skjermens kontrast.

Det kommer ingen lyd.

Juster lydnivået på lydmenyen.

NaviTrack® II fanger ikke 

opp signalet.

Kontroller at riktig modus og frekvens er stilt inn. Undersøk kretsen for å se etter mulige 

forbedringer. Flytt senderen, skift jording, frekvens osv.

NaviTrack® II kan ikke 

slås på.

Se om batteriene ligger riktig.

Kontroller at batteriene er ladet.

Se etter om batterienes kontakter er OK.

En av enhetens sikringer kan være gått. (Dette krever service på fabrikken.)